شگفتی‌های طبیعت
سونار یا مکان‌یاب صوتی دلفین
دلفین‌ها صداهایی مانند سوت‌ها و تیلیک‌های گوناگون تولید می‌کنند و با گوش دادن به انعکاس آن صدا قادرند زیر دریا مسیریابی کنند. دانشمندان با الهام گرفتن از سیستم مکان‌یابی صوتی یک نوع از دلفین‌ها به نام پوزه‌بطری (Tursiops truncatus) ، به ساخت دستگاه‌های صوتی‌ای مشغولند که بتوان در زیر آب‌ها از آن‌ها استفاده کرد. این دستگاه‌ها قادر به حل مشکلاتی هستند که فناوری‌های حاضر از آن عاجز است.
نکته‌ای درخور توجه: دلفین با استفاده از مکان‌یاب صوتی‌اش قادر است ماهی‌هایی را که خود را در زیر شن‌های کف دریا مخفی می‌کنند، پیدا کند و فرق بین ماهی و سنگ را تشخیص دهد. به گفتهٔ کیت براون، پروفسوری در دانشگاه هِریوت‌وات واقع در اِدینبورگ اسکاتلند، این دلفین می‌تواند از فاصلهٔ ده متری فرق بین بشکه‌هایی را که محتوای آن آب، آب شور، روغن و آب آمیخته به شکر است، تشخیص دهد. هدف دانشمندان این است که دستگاه‌هایی را با توانایی‌های مشابه تولید کنند.
دلفین‌ها می‌توانند از فاصلهٔ ده متری فرق بین بشکه‌ها را از روی محتوای آن‌ها تشخیص دهند
محققان با بررسی سیستم آواسازی و شنوایی دلفین‌ها، سعی کردند از آن کپی کنند. در نتیجه دستگاه الکترونیکی و پیچیدهٔ سونار یا مکان‌یاب صوتی را ساختند و آن را در کپسولی جا دادند که طول آن کمتر از یک متر بود. این دستگاه به یک وسیلهٔ نقلیهٔ روبات‌مانند وصل است که در زیر آب کار می‌کند و شبیه موشک زیر آبی است. این دستگاه طوری طراحی شده است که با جستجو در کف دریا، ابزار دفن‌شده‌ای مانند کابل‌ها و سیم‌ها یا لوله‌ها را پیدا کند و آن‌ها را بدون تماس مستقیم، آنالیز کند. تولیدکنندگان این دستگاه، کاربرد آن را در صنعت نفت و گاز پیش‌بینی می‌کنند. این مکان‌یاب صوتی که از دلفین‌ها الهام گرفته شده، دامنهٔ اطلاعاتی را که مکان‌یاب‌های صوتی فعلی گردآوری می‌کنند، گسترش می‌دهد. همچنین به تکنیسین‌ها کمک می‌کند تا ابزار و تجهیزات زیرآبی را در بهترین مکان ممکن قرار دهند و به هر گونه آسیبی که به آن‌ها وارد می‌شود پی ببرند؛ آسیب‌هایی از قبیل ترک‌های روی دکل‌های حفاری دریایی و حتی گرفتگی در لوله‌های نفتی را پیدا کنند.
نظر شما چیست؟ آیا مکان‌یاب صوتی دلفین پوزه‌بطری در اثر تکامل به وجود آمده یا طراحی پشت آن بوده است؟
