شگفتیهای طبیعت
جهتیابی صوتی خفاش
با این که خفاشها قدرت بینایی دارند، اکثر گونههای آنها برای این که در تاریکی شب بتوانند اطرافشان را به خوبی ببینند، از یک سیستم جهتیابی استفاده میکنند؛ آنها با استفاده از اندازهگیری سرعت انعکاس صدا فاصلهٔ اجسام را از خود تشخیص میدهند. برای مثال، بعضی خفاشها میتوانند از روی سرعت بال زدن حشرات، یک سوسک را از یک پشه تشخیص دهند.
نکتهای درخور توجه: اکثر خفاشها پالسهای صدا را در حنجرهٔ خود تولید میکنند و آن را از دهان یا بینی خود بیرون میدهند. آنها این قابلیت را دارند که با استفاده از گوشهای بزرگ خود انعکاس صدا را از روی اجسام بشنوند. این انعکاس صدا به خفاشها کمک میکند تا تصویری سهبعدی از محیط اطرافشان را در ذهن خود ایجاد کنند. یک خفاش میتواند حتی با وجود صداهای خفاشهای دیگر، محل، ارتفاع و فاصلهٔ اجسام اطراف خود را تشخیص دهد.
قابلیت جهتیابی خفاش باید بسیار دقیق باشد، زیرا اگر تنها یک میلیثانیه (یک هزارم ثانیه) در شنیدن خطا داشته باشد، باعث میشود که از هدفش تا ۱۷ سانتیمتر دور شود. بنا به گفتهٔ محققان، وجود دقت اندازهگیریای بیشتر از یک میلیثانیه غیرممکن به نظر میرسد. اما تحقیقات نشان داده است که خفاشها قادرند سرعت انعکاس صدا را با دقتی برابر با ۱۰ نانوثانیه (صد میلیونیوم ثانیه) تشخیص دهند. این قابلیت باعث میشود که خفاشها بتوانند فاصلهٔ خود را با اجسام اطرافشان با دقت یک میلیمتر یا حتی کمتر محاسبه کنند.
محققان نوعی عصای هوشمند طراحی کردهاند که به نابینایان کمک میکند تا تصویری از محیط اطراف خود را در ذهنشان ایجاد کنند. این تکنولوژی به آنها کمک میکند تا از برخورد با موانع مختلف حتی در بالای سر خود مانند شاخههای درخت اجتناب کنند. برایان هویل و دین واترز، دو طراح این عصای هوشمند چنین عنوان میکنند: «قابلیت فوقالعادهٔ جهتیابی صوتی خفاش، اساساً الهامبخش طراحی این تکنولوژی بود.»
نظر شما چیست؟ آیا قابلیت فوقالعادهٔ جهتیابی خفاش در اثر تکامل به وجود آمده یا یک طراح پشت این شگفتی طبیعت بوده است؟