ΟΤΑΝ ο Άγγλος κληρικός Γουίλιαμ Μπεντέλ πήγε στην Ιρλανδία το 1627, βρήκε μια πολύ περίεργη κατάσταση. Η Ιρλανδία, μια κατ’ εξοχήν Καθολική χώρα, βρισκόταν υπό την εξουσία της Προτεσταντικής Βρετανίας. Προτεστάντες Μεταρρυθμιστές είχαν ήδη μεταφράσει τη Γραφή στις τοπικές γλώσσες σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, κανένας δεν φαινόταν να ενδιαφέρεται να τη μεταφράσει στην ιρλανδική.

Ο Μπεντέλ πίστευε ακράδαντα ότι οι Ιρλανδοί «δεν έπρεπε να παραμελούνται μόνο και μόνο επειδή δεν ήξεραν την αγγλική». Έθεσε ως στόχο την παραγωγή μιας Γραφής στην ιρλανδική γλώσσα. Συνάντησε όμως σφοδρή εναντίωση, κυρίως από Προτεσταντικούς κύκλους. Για ποιον λόγο;

Ο Μπεντέλ έβαλε σκοπό να μάθει ιρλανδικά. Παρότρυνε τους φοιτητές να χρησιμοποιούν την ιρλανδική όταν έγινε κοσμήτορας, ή πρόεδρος, του Κολεγίου Τρίνιτι στο Δουβλίνο και όταν έγινε αργότερα επίσκοπος του Κίλμορ. Στην πραγματικότητα, η Βασίλισσα Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας ίδρυσε το Κολέγιο Τρίνιτι για να αποφοιτούν διάκονοι οι οποίοι θα μπορούσαν να διδάσκουν στους υπηκόους της το άγγελμα της Γραφής στη μητρική τους γλώσσα. Ο Μπεντέλ προσπάθησε να το πραγματοποιήσει αυτό.

Στην επισκοπή του Κίλμορ, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων μιλούσαν την ιρλανδική. Έτσι λοιπόν, ο Μπεντέλ επέμενε να έχει διακόνους που μπορούσαν να τη μιλούν. Απευθύνθηκε σχετικά με αυτό στις τοπικές αρχές σε αρμονία με τα λόγια του Παύλου στο εδάφιο 1 Κορινθίους 14:19: «Σε μια εκκλησία προτιμώ να πω πέντε λόγια με το νου μου, ώστε να διδάξω προφορικά και άλλους, παρά δέκα χιλιάδες λόγια σε κάποια γλώσσα», δηλαδή σε μια γλώσσα που είναι ελάχιστα κατανοητή.

Εντούτοις, άτομα με εξουσία κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να τον σταματήσουν. Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, κάποιοι υποστήριζαν πως η χρήση της ιρλανδικής γλώσσας ήταν «επικίνδυνη για το Κράτος» και άλλοι διατείνονταν ότι ήταν «ενάντια στα συμφέροντα της Κυβέρνησης». Μερικοί πίστευαν ότι συνέφερε την Αγγλία να κρατάει τους Ιρλανδούς σε άγνοια. Μάλιστα, θεσπίστηκαν νόμοι που απαιτούσαν από τους Ιρλανδούς να εγκαταλείψουν τη γλώσσα και τα έθιμά τους, να μάθουν αγγλικά και να ακολουθούν τον τρόπο συμπεριφοράς των Άγγλων.

Ο Μπεντέλ δεν πτοήθηκε από τέτοιου είδους αυταρχικές απόψεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 1630, άρχισε να μεταφράζει την αγγλική Γραφή που είχε εκδοθεί πρόσφατα (τη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου του 1611) στα ιρλανδικά. Ήθελε να ετοιμάσει μια Γραφή που θα ήταν κατανοητή σε όσο το δυνατόν περισσότερους. Πίστευε ακράδαντα ότι οι φτωχοί δεν μπορούσαν να αναζητήσουν στις Γραφές τον δρόμο προς την αιώνια ζωή όσο η Γραφή παρέμενε σφραγισμένο βιβλίο για αυτούς.—Ιωάννης 17:3.

Ο Μπεντέλ δεν ήταν ο πρώτος που το κατάλαβε αυτό. Περίπου 30 χρόνια νωρίτερα, ένας άλλος επίσκοπος,  ο Γουίλιαμ Ντάνιελ, είχε καταλάβει πόσο δύσκολο ήταν να μάθει κάποιος όσα δίδασκε η Γραφή όταν αυτά παρουσιάζονταν «μέσα στο νέφος μιας άγνωστης γλώσσας», όπως το έθεσε ο ίδιος. Ο Ντάνιελ είχε μεταφράσει τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές στην ιρλανδική. Ο Μπεντέλ ανέλαβε τώρα να μεταφράσει τις Εβραϊκές Γραφές. Η λεγόμενη Βίβλος του Μπεντέλ περιλαμβάνει τόσο το δικό του έργο όσο και το προγενέστερο έργο του Γουίλιαμ Ντάνιελ. Όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, η Βίβλος του Μπεντέλ—η πρώτη ολοκληρωμένη Γραφή στην ιρλανδική—ήταν η μοναδική μετάφραση της Γραφής στην ιρλανδική για τα επόμενα 300 χρόνια.

Ο Μπεντέλ, ο οποίος ήταν επιδέξιος λόγιος της εβραϊκής, εξασφάλισε τη βοήθεια δύο ατόμων που είχαν ως μητρική γλώσσα την ιρλανδική για τη μετάφραση από τα αγγλικά στα ιρλανδικά. Καθώς το έργο τους προόδευε, ο Μπεντέλ μαζί με έναν ή δύο έμπιστους βοηθούς έλεγχαν και διόρθωναν σχολαστικά κάθε εδάφιο. Ως έργα αναφοράς, συμβουλεύονταν μια ιταλική μετάφραση του Ελβετού θεολόγου Τζοβάνι Ντιοντάτι, καθώς επίσης τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα και ένα πολύτιμο παλιό Βιβλικό χειρόγραφο στην εβραϊκή.

Η ομάδα ακολούθησε το πρότυπο των μεταφραστών της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου (πολλούς από τους οποίους γνώριζε καλά ο Μπεντέλ) και συμπεριέλαβε το προσωπικό όνομα του Θεού σε αρκετά σημεία στη Γραφή της. Για παράδειγμα, στο εδάφιο Έξοδος 6:3 χρησιμοποίησαν το όνομα του Θεού, Ιεχωβά (Iehovah). Το πρωτότυπο χειρόγραφο του Μπεντέλ φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Μαρς, στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας.—Βλέπε το πλαίσιο «Ο Μπεντέλ Μνημονεύεται και Αναγνωρίζεται».

Ο Μπεντέλ ολοκλήρωσε το έργο του γύρω στο 1640. Αλλά δεν μπορούσε να το εκδώσει αμέσως. Γιατί; Ένας λόγος ήταν ότι εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει σκληρή  εναντίωση. Επικριτές διέβαλαν τον κύριο μεταφραστή του Μπεντέλ, ελπίζοντας ότι έτσι θα αμαύρωναν την εργασία του. Μάλιστα, φρόντισαν κακόβουλα να συλληφθεί και να φυλακιστεί. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Μπεντέλ βρέθηκε στο επίκεντρο μιας άγριας και αιματηρής εξέγερσης εναντίον των Άγγλων, η οποία ξέσπασε το 1641. Οι ντόπιοι Ιρλανδοί προστάτεψαν τον Μπεντέλ για κάποιο διάστημα παρά την αγγλική του καταγωγή αναγνωρίζοντας το γνήσιο ενδιαφέρον του για αυτούς. Τελικά, όμως, οι επαναστάτες τον φυλάκισαν κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες. Αναμφίβολα, αυτό επέσπευσε τον θάνατό του το 1642. Δεν είδε ποτέ την έκδοση του έργου του.

Το έργο του Μπεντέλ παραλίγο να χαθεί εντελώς όταν το σπίτι του λεηλατήθηκε και καταστράφηκε. Ευτυχώς, ένας στενός του φίλος κατάφερε να διασώσει όλα τα μεταφρασμένα έγγραφά του. Με τον καιρό, ήρθαν στην κατοχή του Ναρσίσους Μαρς, ο οποίος έγινε αργότερα αρχιεπίσκοπος του Αρμά και πριμάτος της Εκκλησίας της Ιρλανδίας. Αυτός έλαβε οικονομική ενίσχυση από τον επιστήμονα Ρόμπερτ Μπόιλ και εξέδωσε με θάρρος τη Βίβλο του Μπεντέλ το 1685.

Η Βίβλος του Μπεντέλ δεν έλαβε παγκόσμια αναγνώριση. Ωστόσο, αποτέλεσε μικρό αλλά σημαντικό βήμα για καλύτερη κατανόηση της Γραφής, ιδιαίτερα από ανθρώπους που μιλούσαν ιρλανδικά—όχι μόνο στην Ιρλανδία αλλά και στη Σκωτία και σε πολλά άλλα μέρη. Τώρα μπορούσαν να ικανοποιήσουν την πνευματική τους ανάγκη εφόσον διάβαζαν τον Λόγο του Θεού στη μητρική τους γλώσσα.—Ματθαίος 5:3, 6.

Η Βίβλος του Μπεντέλ συνεχίζει να βοηθάει άτομα που αγαπούν την αλήθεια να το κάνουν αυτό μέχρι σήμερα. Κάποιος που μιλάει την ιρλανδική, ο οποίος έμαθε σχετικά πρόσφατα τι διδάσκει πράγματι η Γραφή, λέει: «Όταν διαβάζαμε τη Βίβλο του Μπεντέλ, ακούγαμε τα λόγια της Γραφής στη μητρική μας γλώσσα. Αυτό συνέβαλε καθοριστικά στο να ανοίξει ο δρόμος για εμένα και την οικογένειά μου ώστε να μάθουμε τις υπέροχες αλήθειες που βρίσκονται στις Γραφές».