Ndi ọdiọk ndin̄wọn̄ mmịn?

‘Wine anam esịt adat owo, aran anam iso ayama owo, udia onyụn̄ ọbọk esịt owo.’—Psalm 104:15.

SE MME OWO ẸSINAMDE

Esidi ẹma ẹdia udia ke ediwak ufọk, mmọ ẹn̄wọn̄ mmịn nte ukọn̄ọde udia. Edi owo isin̄wọn̄ke-n̄wọn̄ mmịn ke ndusụk ufọk. Nso inam ndusụk ufọk ẹn̄wọn̄ mmịn edi ndusụk in̄wọn̄ke? Nsio nsio n̄kpọ ẹsinam, utọ nte ido obio, ufọkabasi, ye udọn̄ọ.

SE BIBLE ỌDỌHỌDE

Bible idọhọke owo okûn̄wọn̄ mmịn, edi ọdọhọ owo okûkpa mmịn, owo okûnyụn̄ ọn̄wọn̄ awak akaha. (1 Corinth 6:9, 10) Bible etịn̄ n̄kpọ aban̄a mmịn m̀mê wine ebe utịm ike-200. Ikọt Abasi ẹma ẹsin̄wọn̄ mmịn toto ke eset. (Genesis 27:25) Ecclesiastes 9:7 ọdọhọ ete: “Kadia udia fo ye idatesịt nyụn̄ n̄wọn̄ wine ye inemesịt.” Mmịn esitiene anam usọrọ enem. Ntak edi oro ẹsiwakde ndinọ mmịn ke mme itie edinam nte usọrọ ndọ. Utọ itie ntem ke Jesus Christ akanam mmọn̄ akabade “wine,” ndien emi ekedi akpa utịben̄kpọ emi enye akanamde. (John 2:1-11) Ẹma ẹsinyụn̄ ẹda mmịn ẹsọbọ owo idem.—Luke 10:34; 1 Timothy 5:23.

 Ndi Bible etịn̄ m̀mê owo ọkpọn̄wọn̄ ekpeme mmịn ifan̄?

“Ẹkûnyụn̄ ẹdụk ufụn ẹnọ . . . mmịn.”—Titus 2:3.

NTAK EMI EKPEBEHEDE NNYỊN-E?

Ke ediwak ufọk, ete m̀mê eka esin̄wọn̄ mmịn akaha, ndien emi esinam ubon mmọ ẹbọ ufen. Ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn esinam owo ọduọ ediwak ini, anam moto ọtọ owo ye n̄kpọ ntre. Nte ini akade, mmịn ekeme ndibiat owo ibuot, esịt, edidiana ekpa, nsia ye akpa.

SE BIBLE ỌDỌHỌDE

Abasi ọdọhọ ikûn̄wọn̄ mmịn ukaha ikûnyụn̄ udia udia ukaha. (Mme N̄ke 23:20; 1 Timothy 3:2, 3, 8) Abasi imaha owo emi adiade udia m̀mê ọn̄wọn̄de mmịn ke en̄weme. Bible ọdọhọ ete: “Wine edi asak-nsahi, ọkpọsọn̄ mmịn [esinam owo] etie uyom uyom, ndien kpukpru owo eke ẹyakde enye ada mmọ otụn usụn̄ inyeneke ọniọn̄.”—Mme N̄ke 20:1.

Usụn̄ kiet emi mmịn ekemede ndida mbon emi mînyeneke ọniọn̄ ntụn usụn̄ edi ndibọ mmọ ibuot, iyakke mmọ ẹdiọn̄ọ idem. Hosea 4:11 ọdọhọ ete: “Wine ye edinem wine ẹbọ mmọ ifiọk.” Ete kiet emi ekerede John ama edikụt ke ikọ emi edi akpanikọ ke n̄kpọ ama ọkọwọrọ enye. * Enye ọkọtọtọhọ ye n̄wan esie, ekem enye ọwọrọ ọkọn̄wọn̄ mmịn ebe ubọk onyụn̄ esịn efịbe. N̄kpọ emi ama abiak enye tutu enye ọn̄wọn̄ọ ke tutu imọ ikpa imọ idinamke utọ n̄kpọ emi aba. Ndin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk ekeme ndinam nnyịn idọn̄ọ, iyakke idu eti uwem inyụn̄ idi ufan Abasi. Ndien Bible ọdọhọ ke mme akpammịn ididụkke Obio Ubọn̄ Abasi.—1 Corinth 6:9, 10.

Ini ewe ke owo mîkpọn̄wọn̄ke mmịn?

“Owo mbufiọk ada okụt afanikọn̄ ndien edịbe, edi ọkọi ebe aka ọkọbọ ufen.”—Mme N̄ke 22:3.

NTAK EMI EKPEBEHEDE NNYỊN-E?

N̄wed kiet emi ekerede World Book Encyclopedia ọdọhọ ete ke “mmịn edi ọkpọsọn̄ ibọk.” Ntre odu mme ini emi owo mîkpọn̄wọn̄ke mmịn.

SE BIBLE ỌDỌHỌDE

Ediwak owo ẹsibọ ufen sia mmọ ẹken̄wọn̄de mmịn ke ini emi mîkpọn̄wọn̄ke. Bible ọdọhọ ete: “Ẹmenịm ini ẹnọ kpukpru n̄kpọ,” ndien emi esịne ini emi owo mîkpọn̄wọn̄ke mmịn. (Ecclesiastes 3:1) Ke uwụtn̄kpọ, ke ndusụk idụt, ododu isua emi anade owo esịm mbemiso enye ọn̄wọn̄ mmịn. Onyụn̄ odu ndusụk owo emi ẹn̄wanade nditre mmịn. Utọ mbon emi ikpọn̄wọn̄ke mmịn. N̄kpọ efen edi ke enyene ndusụk ibọk emi owo adade, emi mînaha enye ọn̄wọn̄ mmịn. Eke ndusụk owo edi nte ke inaha mmọ ẹn̄wọn̄ mmịn mbemiso ẹkade utom mîdịghe ke ini ẹsụk ẹnamde utom, akpan akpan edieke mmọ ẹsinamde utom ye ikpọ masịn̄ emi ẹkemede ndinam owo n̄kpọ. Ke nditịm ntịn̄, mbon emi ẹdide ọniọn̄ ẹda uwem mmọ nte ọsọn̄urua enọ Abasi. (Psalm 36:9) Nnyịn iwụt ke imada enọ emi ke akpan n̄kpọ edieke isede mmịn nte Abasi esede.