'Dho -a 'gü -wɔn -ta

˗Zlan ˈtɔ ˗nu ˗wo ꞊dhɛ?

˗Zlan ˈtɔ ˗nu ˗wo ꞊dhɛ?

Biblö ˗ya ˗pö

 ˗Zlan ˈtɔ ꞊dede ˗yö dosɛnŋ. ˗Kɔ ˈwo˗ ˗ya ˗a ˈka eblö ˗wo ˈgü ˈyö ˗tɔ יהוה, ˈyö ˈwo˗ pö yaoba ˗wo ˈgü «Zoova». a ˗Yö ˗bɔ ö ˗wodhiʋ̈lomɛn Izai ˗ta ˈö˗ pö: «Man ˈnën ˈa ˗tɔ Zoova . N ˈtɔ ˈnën bhë». (Isaïe 42:8) ˗A ˈtɔ ˈö bhë ˗yö ˗bɛnzë ˗sü ˈka Biblö ˗be zii ˗nu ˈgü ˈö ˗mɔn 7000 ˗bha. Yö ˈnën ˈwo˗ pö Biblö ˈgü ꞊va ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ˗Zlan ˗dhɛ ˗kɔ ˈbhaa ˗nu waa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈtɔ ˗ta. b

Zoova ˈtɔ ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗nu ˗wo ˗dhö ˗ee?

 ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗Zlan ˈtɔ ꞊dede ˗yö dosɛnŋ Biblö ˈgü, ˗yö ˗a ˗zë ˈtɔ ˈka ˗wo ˈˈwɛɛ ˗nu ˗pö. Zoova ˗zë ˈtɔ ˈka ˗wo ˈbhaa ˗nu ˈö ˈkwa ˗dho ˗kpan ˗an ˗bha bhë, ˗wo ˗a ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu waa ˗kɔ ˈö˗ ˈka ˗a ˗zɔn.

˗A ˗zë ˈtɔ ˗ka ˗wo

Biblö ˈˈɲan

˗A ˗gɛn

Alah

(ˈYaa ˈdhö)

꞊Waa˗ pö laabö ˗wo ˈgü «Alah», kö ˈtɔ ꞊dede ˈyaa ˗mü, ˈˈkɛɛ mɛn ˗zë ˈtɔ ˈka ˗sü ˈö ˗gɛn ˗kë «˗Zlan» ˈka yö ˗mü. Biblö ˗nu ˈwo laabö ˗wo waa ˗wo ˈbhaa ˗nu ˈgü, «˗Zlan» ˈnën ˈwo˗ ꞊dhiëëta ˈyö ˗kë «Alah» ˈka ˗an ˈgü.

ˈˈPiigbɩɩdë

ˈWunzüdɔdhɛ 17:1.

Yö ˈnën pë ˈˈpɛpɛ ˈwo ˈdhö ˗an ꞊gban ˗gɔ ˗ta.

˗A ˗bha ˈˈpiigbɩɩdhɛ ˗zɔn ˗a ˈka ˈyaa ˈdhö. Eblö ˗wo ˈö ˗kë Ɛl shadai «ˈˈpiigbɩɩdë ˗Zlan » ka bhë ˗yö ˈˈsɔɔplɛ Biblö ˈgü.

Alüfa waa˗ Omɛga

˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 1:8; 21:6; 22:13, NTBL

«Pë ˗blɛɛzë waa˗ pë ˈdhiötodhɛ» ɛɛnˈˈ «ˈwun ˈplɛ zübhodhɛ waa˗ ˈdhiötodhɛ». ˗An ˗gɛn ˈnën ˗tɔ ˗zlan ˈˈwɛɛ ˈö˗ ˗bha ˈˈpiigbɩɩdhɛ ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈyaa ˈdhö, ˈyaa kun ˗dhö Zoova ˈˈdhiʋ̈, ɛɛnˈˈ yö ˈti ˗dho kë ˗dhö ˗a ꞊taabha. (Isaïe 43:10) Alüfa waa˗ Omɛga wo ˈnën ˈwo ˗tɔ Glɛkö ˗wo ˈsëëdhɛ ˈˈɲanga ˗blɛɛsü waa˗ ˗totaabhasü.

˗Dhɛkpaɔyi zii ˈGümɛn

Daniel 7:9, 13, 22

˗A ˈzübhodhɛ ˈyaa ˗dhö. ˗Yö ˗kun ˗dhö pë ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈdhiʋ̈, ˈö˗ ˗kwɛ ˈˈdhʋʋdhɛ ˈyaa ˈdhö.—Psaume 90:2.

Pë ꞊gban ˗Damɛn

Isaïe 40:28

Yö ˈnën ˈö pë ꞊gban ˗da.

Matiö 6:9

Yö ˈnën ˈö ˗tɔ pë ˈˈpɛpɛ ˗bha ˗këdhösü ˗gɔgodhɛ.

˗Zlan

ˈWunzüdɔdhɛ 1:1

Mɛn ɛɛnˈˈ ˈpë ˈwo˗ gba, ˈö˗ ˈˈpii ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗. Eblö ˗wo kpö ˈö ˗kë Eloim ˈka bhë, ꞊bhlëë ˗ya Zoova ˗bha ˗sü ˗mü ˗a ˗bha ˗kë ˗gblüdë ˈkpii˗ ˈka ˗sü ˗wɔn ˈgü.

˗zlan ˗nu ˗bha ˗Zlan

Deutéronome 10:17

Yö ˈnën ˗tɔ ˗Zlan ꞊dede ˈö ˈkpii˗ «˗zlan ˗nu ˈö ˗an ꞊bhlëë ˈyaa ˈdhö» ˈö mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo ˗an gba ˗an ˗ta.—Isaïe 2:8.

꞊Klaŋgɔmɛn ˈkpii˗

Isaïe 30:20, 21

˗Yö kwa ꞊klaŋ ˗kë ˈö ʒiaan ˗së ˗nu ˗zɔn kwa ˗dhɛ.—Isaïe 48:17, 18.

Pë ˗Damɛn ˈkpii˗

Psaume 149:2

Yö ˈnën ˈö pë suu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗da.—˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 4:11.

Zuʋ̈gblüdhi ˗Zlan

1 Timote 1:11

Yö ˈnën ˗tɔ zʋʋ̈niidadhe waa ꞊yëë ꞊dede ˗Zlan.—Psaume 104:31.

ˈˈTʋ ˗to bhɛɛwo ˗bha ˗mɛn

Psaume 65:2

Bhɛɛˈˈ ˈˈpɛpɛ ˈö ˈwo˗ wo ˗a ˗dhɛ ˗zoyödhe ˈka, ˗yö ö ˈˈtʋ ˗to ˗a ˗bha.

A ˗dho kë ˈpë ˈa˗ ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈka

Exode 3:14

Pë ˈö ˗dhi ˗a ˗dhɛ ˗yö ˗kë ˗a ˈka kö ˗a ˗zokunwɔn ˗yö kë. ˗Wo ˈö bhë ˗yö kwa ˗takun kö ˗a ˗de ˈtɔ Zoova ˗gɛn ˈö Biblö ˈˈɲan ˈö ˈˈdhiʋ̈ yö ˗a ˈgü bhë ˈkwa˗ ˈgü ˈˈpʋ.—Exode 3:15.

꞊Druɛsü

Exode 34:14 (Traduction du monde nouveau avec notes et références)

ˈYaa˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˗wo ö ˗dhɔkë kë, kö ˗wo ˈgo mü ˈzü ˗wo pë ˈˈwɛɛ gba. ˗Wo ˈö bhë ˗a ꞊dhiëëta ˗kɔ ˈbhaa ˈnën ˗tɔ ˈzü « ˗Zlan ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˗wo ˗klu yöö dosɛnŋ ö ˗bha.»—Exode 34:14.

꞊Toëpo ˗Gblüdë

1 Timote 1:17, NTBL.

Yö ˈnën ˗tɔ ˗Gblüdë ˈkpii˗ ˈö ˈdhö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü, ˈö ˗dho ˈto ˗a ˈka ˗kplawo.

Dëmɛn

Psaume 135:5

Yö ˈnën ˗tɔ pë Dëmɛn ɛɛnˈˈ ˗gɔmɛn. ˗Kɔ ˈwo pö ˗a ˈka eblö ˗wo ˈgü ˈyö ˗tɔ ‵Adôn waa ‵Adonim.

ˈˈSɔdha ˗gblüdë

Isaïe 1:9

˗Yo ˈˈkië ˈˈmliɲɔn ꞊va ꞊dede ˗gɔdhiʋ̈.

Pë ꞊gban ˈˈplɛ ˗gɔ ˗ta ˗mɛn

Psaume 47:2

Yö ˈnën pë ˈˈpɛpɛ ˈwo ˈdhö ˗an gban ˗gɔ ˗ta.

ˈˈSlʋ̈ʋ̈slʋ̈ ꞊dede

Proverbes 9:10

˗A ˗bha ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈dhɛ ˗zɔn ˗a ˈka ˈyaa ˈdhö. (˗yö ö ˗de ˗kun ˗së, ˈö˗ këwɔn ˗nu, ˗a ˗bha ˗zotadhe ˗nu ˈdhö ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ꞊dedewo)

Gbɔdɔmɛn

Isaïe 64:8

˗A ˗kɔ ˗yö ˗mɔn mɛnbhɩɩdhe ˗nu waa ˈˈsɛgɔ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗bha ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö gbɔ ˈˈsɛ ˈdhö˗ ˈka gbɔdɔmɛn ꞊kwɛɛ˗ bhë ˗a ˈdhö.—Wlɔmö 9:20, 21.

Kwa ˗gɔtadhɔmɛn

Isaïe 41:14

˗Yö ˗bɔ ö Gbö Yesu Klito ˗bha ˈsaa˗ ˗ta ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˗ta dhɔ ˈˈdhaŋga waa ga ˗an ˗gɔ.—Zan 3:16.

˗Gwë ˈgbɔŋ˗

Psaume 18:2, 46

Yö ˈnën ˗tɔ ˗bindhɛ ꞊dede ˈö mɛn dha.

Mɛndhamɛn

Isaïe 45:21

˗Yo mɛn ˗dha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ waa ˈgüshiʋ̈dhe ˗nu ˗gɔ.

˗Tuë ˗maankëmɛn

Psaumes 23:1

˗Yö ö ˗zo ˗kë ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈpiʋ̈.

Dëmɛn ˗Gblüdë

ˈWunzüdɔdhɛ 15:2, NWT

Yö ˈnën ˗tɔ ˗Gblüdë ˈkpii˗, ˈyö ˈwo˗ pö eblö ˗wo ˈgü ‵Adonay.

˗Gblüdë ˈkpii˗

Daniel 7:18, 27

Yö ˈnën ˗gblüdë ˗nu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗gɔ ˗ta.

˗Dhɛ ˗nu ˈtɔ ˈwo Biblö ˈˈpian ˈö eblö ˗wo ˈgü ˗a ˈgü

 ˗Dhɛ ˈbha ˗nu ˈtɔ ˈö Biblö ˈgü ˗wo ˗gban ˗Zlan ˈtɔ ˗bha, ˈˈkɛɛ ˗Zlan ˈtɔ ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗nu ˈwaa ˗mü.

˗Dhɛ ˈtɔ

Biblö ˈˈɲan

˗A ˗gɛn

Zoova ʒire

ˈWunzüdɔdhɛ 22:13, 14, NWT

«Zoova ˗dho ˗a ˗nu»

Zoova Nisi

Exode 17:15

«Zoova ˈnën ˗tɔ n ˗zo ˗buö ˗mɛn». Zoova ˈnën ˗tɔ ˗Zlan ˈö˗ ˗dhɔkëmɛn ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo bɔ ˗a ˈka kö ˗wo ˗takundhe ꞊slɔɔ, kö ˗yö ö ˗kɔ kpa ˗an ˗ta.—Exode 17:13-16.

Zoova shalom

Juges 6:23, 24

«Zoova ˈnën ˗tɔ ˗dhikodhɛ ˗Zlan»

˗Zlan ˈtɔ dɔ ˗sü waa˗ pö ˗sü ˗wɔn ˗bha ˗kë ˈˈgbɩɩsü ˗gɛn

  •   ˗Zlan ˈtɔ Zoova ˗wɔn ˗ya ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗, ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗ya ˗kë ˈö˗ ˈtɔ bhë ˗a ˈˈgblü ꞊va ꞊dede ˗yö ˗kë Biblö ˈgü.—Malachie 1:11.

  •   ˗Zlan gbö Yesu ˗yö ˗Zlan ˈtɔ ꞊bhlëë ˗zɔn ˗gɛn ˗ɲaan ˈka ꞊va. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˗yö ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ ˈö˗ pö: «I ˈtɔ ˈö ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ bha ˗yö bhɔ ˗dhɛ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈgü».—Matiö 6:9; Zan 17:6.

  •   ˗Zlan waa mɛn ˗an ˗bha ˈˈtɔŋdëdhɛ zü ˗yö ˗dɔ ˗a ˈtɔ dɔ ˗sü waa˗ pö ˗sü ˗ta. (Psaume 9:10; Malachie 3:16) ˗Zlan ˈˈtɔŋdë ˗nu ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗Zlan ˗wo ˈö yö ˗a ˈgüwɔn ˗së ꞊slɔɔ. ˗Ya ˗pö: «ˈDhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ n ˗dhɔ ˗ya ˗kë bhë, a ˗dho ˗a dha ˈpö. A ˗dho n ˗kɔ ˈkpa ˗a ˗ta ˈpö, ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗yö n ˈtɔ ˗dɔ.» —Psaume 91:14.

  •   Biblö ˗ya ˗pö:‹ ‹˗Zlan› ˗nu ˗wo ˗dhö ꞊va ˈkpongtaa waa˗ dhang˗ ˈgü ˗dhɛ ˗nu ˗an ˗bha, ˈö ‹dëmɛ› ˗nu ˈdhö ˗dhö ˈpö.› (1 Kodhɛngtö 8:5, 6, NTBL) ˗A ˗wɔn ˈgü ˗yö ˗Zlan ꞊dede dosɛnŋ ˈö ˈdhö ˗a ˗zɔn, ˈö˗ pö ˗wa ˗dhɛ Zoova.—Psaume 83:18.

a ˗Zlan ˈtɔ pö ˗kɔ ˈö eblö ˗wopömɛn ˈbhaa ˗nu ˈgü ˗së ˈyö ˗tɔ «Yave».

b ˗Zlan ˈtɔ ˈˈklubhosü ˈö ˈwo˗ pö «Yah» bhë ˗yö ˗ʒiö 50 ˗ta Biblö ˈgü. ˗A ˈwɔnzuan ˈbhaa ˈnën ˈwo ˗tɔ «Alelu˗Yah», waa «Aleluia» ˈö˗ ˗gɛn ˗kë «˗Kwa Yah ˈtɔ bhɔ» ˈka. (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 19:1, Bible de Chouraqui)