“EWE bus epwele sú, nge ewe alúwélún China epwele nómwotiw!” Ina met Alexandra a rong atun a mómmóót wóón ewe bus mi witiwiti an epwe ssáló epek ewe kiá lefilen ekkewe ruu fénúen lón South America. Nge atun a tétiw pwe epwe ppii ika met ewe a fis a kúna weiresin ewe alúwélún China pwe ekis chék an silei fósun Spanish nge a resin áwewe ngeni ewe polis a masa ewe kiá usun an osukosuk. Nge pokiten Alexandra a fiti eú mwichefelin Chón Pwáraatá Jiowa lón fósun China a tingor pwe a tongeni afféúni minne a erá.

Ewe alúwél a erá pwe a wor taropween mumutáán an tolong lón ewe fénú nge chón solá ra angei néún taropwe me moni. Me akkomwan ewe polis ese lúkú minne a apwóróusa me a pwal mwo nge ekiekingaw ngeni Alexandra pwe i emén chón améméló aramas. Nge mwirin, a lúkú minne ewe alúwél a áwewe ngeni nge átena epwe ménatiw an pakking ren an ese wor néún taropween mumutá, nge i a osupwang. Iwe, pokiten ese wor néún moni, Alexandra a mut ngeni epwe paaro $20. Ese fókkun silei ifa usun epwe kilisou ngeni neminna nge a ereni pwe epwe méénisefáli nge epwe alapa seni $20. Alexandra a áwewe ngeni pwe ewe liffang esap ina met a afóta nge an pwapwaan álillis, pún a silei pwe ina met mi múrinné epwe féri. Iwe, a ngeni átena ekkóch puken álillisin Paipel me pesei pwe epwe káé ren Chón Pwáraatá.

A kkúú letipach ach rong pwóróusen aramas mi fangafangéch ngeni aramas rese sissileer nge ese mwáál aramas a wor ar lamalam are ese wor ar lamalam ra pwal féri ena sókkun féffér. Nge en, en mi pwal tipemecheres le fangóló mettóchum pwe kopwe awora pwapwaan me osupwangen aramas? A múrinné ena kapas eis pokiten iei met Jesus a erá: “Sia feiöch ren ach fang lap seni ach angei.” (Föför 20:35) Chón pekin science ra pwal efich ei pwóróus pún ra kúna pwe ach fangafangéch a échitikich. Sipwe ppii ifa usun.

Sia kúna pwe fang me pwapwa ra ririfengen. Ewe aposel Paulus a makkeei pwe “Kot a echeni eman mi pwapwa le lifang.” A fósun ekkewe Chón Kraist ra fangafangéch le álisi chiener kewe mi kúna weires lón manawer. (2 Korint 8:4; 9:7) Paulus ese apasa pwe ra pwapwa ina ren ra fang. Nge Paulus a affata pwe ewe popun ekkeei Chón Kraist ra pwapwa pokiten ra akkomw le fang me álisi ekkewe ekkóch.

Eú pekin káé a apasa pwe ach fangafangéch “a amwékútú ekkóch kinikin lón tupwuach ekkewe mi riri ngeni pwapwa, chiechi me ápilúkúlúk, iwe a efisi watteen memmeefin kinamwe.” Pwal eú pekin káé a kúna pwe “án emén fang ngeni emén néún moni a atoto ren pwapwa lap seni an epwe chék néúnéú ena moni fan pwisin itan.”

Ka fen meefi pwe pokiten nónnómun manawom, iwe a aúkúk met ka tongeni féri? Nge  ren enletin, meinisin ra tongeni “pwapwa le lifang.” Ika mi pwúng ewe popun an liffang, iwe ese lifilifil lélléén ewe liffang. Emén Chón Pwáraatá Jiowa a mak ngeni ewe chón awora ei puk fitifengen me och an liffang, a erá: “Lón ekkeei ier ua chék tufichin awora ekis moni lón ewe Leenien Mwich. Nge Jiowa Kot a fen ngeniei lap seni minne ua fangóló. . . . Kilisou chapur pwe a suuk ngeniei ai upwe awora asor me a ngeniei kinamwe.”

Esap moni chék sipwe eáni liffang nge sókkopaten mettóch.

Ewe Paipel a apasa: “Eman mwän mi eäni kirikiröch a püsin feiöch ren, nge eman mi ariaföüü aramas a püsin feiengau ren.” (Än Salomon Fos 11:17) Aramas mi kirekiréch iir mi fangafangéch, tipemecheres le fangóló tufichiir weween ar fansoun, péchékkúl, tong me metakkan. Ei sókkun manaw a échitiir lón sókkopaten mettóch, áwewe chék a múrinné fán iten péchékkúlen inisiir.

Sókkopaten pekin káé ra pwáraatá pwe chókkewe mi volunteer le álisi aramas rese kon meefi metek me letipechou. Ra meefi ar péchékkúl. Án emén fangafangéch a pwal mwo nge apéchékkúlaló inisin chókkewe mi úri samau watte usun chék multiple sclerosis are HIV. Pwal ekkewe ra ún sakaw akkomw pokiten ar awora álillis ngeni ekkewe ekkóch, iwe ra kúna feiéch ren ar rese kon chúen meefi letipechou me a álisiir pwe resap sakawsefál.

Nge pwata a ina usun, ra apasa pwe “memmeefin úméúméch, chen me kirekiréch a álisi emén an esap eáni ekiek ese pwúng.” Fangafangéch a pwal akúkkúnaló stress me feitá chcha. Me aramas mi péút seniir pwúlúwer lón máló ra mwittir ngaseló seni ar letipechou ren ar awora álillis ngeni ekkewe ekkóch.

Ese wor tipemwaramwar pwe fangafangéch a échituk.

Iei án Jesus pesepes ngeni néún kewe chón káé: “Oupwe fangelo, o repwe fangoto ngenikemi; ukukoch, pachetiu, uchukuchukifengenni, pwal uroureta, epwe iei usun ar repwe fangoto ngenikemi. Pun ukukun ami fangelo, epwe iei ukukun repwe fangoto ngenikemi.” (Lukas 6:38, Testament Mi Fö) Atun ka fangóló, aramas repwe pwal eliwini óm fangafangéch ren ar pwári kilisou me ar wiliti emén mi pwal fangafangéch. Ina popun fangafangéch a apéchékkúla álillisfengen me chiechifengen.

Ekkewe soukáé mi káé usun ewe riri lefilen aramas ra apasa pwe “aramas mi kan pwáppwáraatá ar chúngú aramas ina usun ra pesei ekkewe ekkóch ar repwe pwal ina usun.” A pwúng pwe “án aramas álleani chék pwóróusen án ekkewe ekkóch féfférún kirekiréch mi somwoló a efisi ar repwe pwal alapaaló ar fangafangéch.” Ina popun me ren eú pekin káé a erá pwe “emén mi nóm lein chómmóngun aramas a tongeni etipetipa fitemén are pwal mwo nge fitepúkú kapachelong ekkewe ese sissileer are chuuriir fán eú.” Weween pwe eú féfférún fangafangéch a tongeni efisi án  aramas lón unusen eú sóópw repwe pwal fangafangéch. Ka mochen kopwe nóm lón ena sókkun leeni? Ewer, watte feiéch epwe kawor ika chómmóng aramas repwe fangafangéch.

Eú pwóróus lón Florida a ánnetatá échún fangafangéch. Eú kúmiin Chón Pwáraatá Jiowa a ló álillis mwirin ewe tangaw ren eú watteen taifun. Atun ra witiwiti ar kewe pisek wóón ewe imw repwe féri, ra kúna tittin imwan chón órun we a ta, iwe ra awora ar álillis le féri. Mwirin och fansoun, iei met a mak ngeni ach we ofesilap lón New York, a erá: “Esap tongeni epwe much ai kilisou. Use kúkkúna ei sókkun aramas mi fókkun múrinné.” An kilisou a amwékútú i le tiinaaló eú watteen asor repwe néúnéú fán iten minne a eita ngeni án Chón Pwáraatá angang mi fókkun amwarar.

Eú káé mi amwarar lón pekin science a erá: “Usun a pwúkún wor och mettóch a nóm ren aramas meinisin a amwékútúúr le álisi aramas.” Iei met ra pwal apasa usun ekkewe semirit: “Pwal mwo nge me mwen ar repwe silei fós ra fen pwári ewe napanap tong ngeni ekkewe ekkóch.” Pwata? Ewe Paipel a pélúweni ena ren an a apasa pwe Kot a féri aramas lón “püsin lapalapan,” weween aramas ra eáni napanapen Kot kewe.​—Keneses 1:27.

Eú me lein napanapen ewe Chón Férikich, Jiowa Kot mi fókkun múrinné, ina ewe mettóch fangafangéch. A ngenikich manaw me mettóch meinisin mi lamot fán iten pwapwaach. (Föför 14:17; 17:26-28) Sia tongeni poputá le sissilei Semach lón láng me minne a tipeni fán itach ren ach kákkáé an we Kapas, ewe Paipel. A pwal affata pwe a fen kawor ekkewe mettóch fán iten pwapwaach lón mwachkkan. * (1 Johannes 4:9, 10) Pokiten a pop seni Jiowa Kot ewe napanap fangafangéch me ka ffér lón napanapan, iwe kosap máirú pwe óm áppirú Kot lón an fangafangéch a échituk me a nóm reom an chen.—Ipru 13:16.

Ka chemeni Alexandra, ewe sia fen pwóróus usun me mwan lón ei lesen? Met a fis ngeni lesópwólóón? Ikaamwo ewe emén wóón ewe bus a erá pwe a lusmwáál néún Alexandra we moni nge ewe alúwél Alexandra a álisi a kékkéri chienan we, ikewe ie ewe bus epwe kaúló mwirin, iwe ewe $20 a mwittir liwinsefáliti Alexandra. Pwal eú, a pwal féri met Alexandra a ereni, a poputá le káé ewe Paipel. Alexandra a pwapwa le chuursefáli átena mwirin úlúngát maram lón ewe mwichelap án Chón Pwáraatá Jiowa lón fósun China me Peru. Ren an epwe pwári an kilisou ren meinisin minne Alexandra a féri fán itan, a etiwa Alexandra me chienan kewe mi eti lón ena mwichelap ngeni an we imwen mwéngé.

Ach fangafangéch me ákkálisi aramas a atoto watteen pwapwa. Pwal mwo nge atun ka fangafangéch, ka pwal álisi ekkewe ekkóch ar repwe sissileeló ewe Popun ekkewe liffang mi múrinné meinisin, Jiowa Kot! (James 1:17) Ka pwapwaiti feiéchún fangafangéch?