Natawo ko sa Tiranë, ang kaulohan sa Albania, ug pobre ang among pamilya. Ang akong papa usa ka matinud-anong tawo kinsa nagtrabahog daghang oras aron matagan-an mi. Pero ang iyang kita halos dili makasapar sa among panginahanglan. Bata pa lang ko, nakita na nako kon unsa mi ka pobre. Sagad, wa koy sapatos ug kulang ang among pagkaon.

 Nagsugod kog pangawat sa bata pa kaayo ko. Abi nakog gatabang lang ko sa akong pamilya. Ngadtongadto, nadakpan ko sa mga polis. Busa pagka-1988, dihang 14 anyos ko, gipadala ko ni Papa sa usa ka reform school. Duha ka tuig ko didto ug nakakat-on ko pagwelding. Sa dihang gipagawas na ko, gusto kong manginabuhig tarong pero wa ko kakitag trabaho. Daghang tawo sa Albania ang walay trabaho tungod sa politikal nga kagubot. Nadismayar ko maong nakig-uban na pod ko sa mga higala nako kaniadto ug misugod na pod kog pangawat. Ngadtongadto, ako ug ang akong mga higala nadakpan ug gisentensiyahag tulo ka tuig nga pagkapriso.

 Human ko buhii gikan sa prisohan, nagpadayon ko sa paghimog mga krimen. Nahugno ang ekonomiya sa Albania ug gubot kaayo ang nasod. Niadtong mga panahona, dako kog kita gikan sa paghimog ilegal nga mga kalihokan. Human mi manulis, diin nadakpan ang duha nako ka kauban, miikyas ko sa nasod aron malikayan ang taas nga sentensiya sa pagkapriso. Nianang panahona, minyo na ko sa akong asawa, si Julinda, ug pipila pa lang ka bulan ang among anak nga lalaki.

 Nakaabot mi sa England. Gusto gyod nakong magsugod ug bag-ong kinabuhi uban sa akong asawa ug anak, pero lisod kaayong magbag-o. Wa madugay, mihimo na pod kog krimen​—niining higayona, dealer na kog droga ug dagko kaayog kantidad ang mga transaksiyon.

 Unsay gibati ni Julinda sa akong pag-deal ug droga? Siyay pasultia: “Samtang nagdako ko sa Albania, nangandoy ko nga makalingkawas sa among ka pobre. Andam kong mosulay ug bisan unsa aron lang moarang-arang ang among kinabuhi. Abi nakog kuwarta ang makapahayahay sa among kinabuhi, maong bug-os nakong gisuportahan si Artan sa iyang pagpamakak, pagpangawat, ug pag-deal ug droga​—bisan unsa aron lang makakuwarta.”

 Dayon, pagka-2002, nausab ang among kinabuhi ug nahugno ang among mga pangandoy para sa maayong kaugmaon. Nasakpan ko nga may dakong kargamento sa droga ug napriso ko pag-usab.

 Wa ko kamatikod nga naimpluwensiyahan na diay sa Bibliya ang akong kinabuhi. Niadto pa lang 2000, nakaila ni Julinda ang mga Saksi ni Jehova ug misugod siya pagtuon sa Bibliya uban kanila. Wala ko mainteres niadtong tungora kay abi nakog laay ang paghisgot ug Bibliya. Pero giganahan ana si Julinda. Siya miingon: “Naggikan ko sa relihiyoso nga pamilya, ug gimahal ug gitahod nako ang Bibliya. Gusto gyod nakong mahibaloan kon unsay gitudlo niini, ug eksayted kong magtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi. Nakita nako nga daghang pagtulon-an sa Bibliya ang rasonable. Ang akong nakat-onan nakatabang nako sa paghimog pipila ka kausaban sa akong kinabuhi. Pero wala gihapon mausab ang akong panglantaw sa kuwarta​—aw, hangtod nga nadakpan si Artan. Nakapausab to pag-ayo sa akong panghunahuna. Naamgohan nako nga tinuod ang giingon sa Bibliya bahin sa kuwarta. Naningkamot mi pag-ayo nga madato, pero wala ni makapalipay namo. Niadtong panahona, nasabtan nako nga kinahanglang bug-os nakong sundon ang mga sukdanan sa Diyos.”

 Pagka-2004, gibuhian ko gikan sa prisohan, ug misulay dayon kog balik sa pagnegosyog droga. Pero, nausab na ang panghunahuna ni Julinda, ug may giingon siya nga nakapahunahuna gyod nako: “Di na ko anang imong kuwarta. Gusto nakong mahibalik ang akong bana, ug gusto nako nga nia pirme ang amahan sa akong mga anak.” Nakurat ko, pero sakto ang iyang giingon. Daghang tuig nga dili nako kauban ang akong pamilya. Nahunahunaan pod nako ang daghang kasakit nga akong naeksperyensiyahan tungod sa pagpangagpas ug kuwarta sa ilegal nga paagi. Busa nakadesisyon ko nga magbag-o ug dili na makig-uban sa akong mga higala kaniadto.

 Ang ilabinang nakatandog nako mao ang akong pagtambong sa tigom sa mga Saksi ni Jehova uban sa akong asawa ug duha ka anak. Nakadayeg ko sa sinsero, mahigalaong mga tawo nga akong nakaila didto. Ngadtongadto, nagtuon ko sa Bibliya.

 Akong nakat-onan sa Bibliya nga “ang gugma sa kuwarta maoy gamot sa tanang klase sa makadaot nga butang, ug sa pagpaningkamot nga tagbawon kini nga gugma, ang uban . . . nag-antos sa daghang kasakitan.” (1 Timoteo 6:9, 10) Naeksperyensiyahan nako nga tinuod gyod nang tekstoha! Nagmahay gyod ko sa akong mga nahimo kaniadto ug sa kasakit nga gipahinabo niini sa akong pamilya ug kanako. (Galacia 6:7) Sa dihang nakat-onan nako nga gimahal ta ni Jehova ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo, misugod ko paghimog mga kausaban. Imbes maghunahuna lang sa akong kaugalingon, mas naghunahuna na ko sa uban, ug apil ani ang paggahin ug dugang panahon sa akong pamilya.

 Nakabenepisyo ko sa pagsunod sa tambag sa Bibliya: “Ayaw ninyog higugmaa ang kuwarta, hinuon magmakontento mo kon unsay naa ninyo.” (Hebreohanon 13:5) Karon, malinawon na ang akong hunahuna ug hinlo na ang akong konsensiya. Nakahatag ni nakog kalipay nga wala nako maeksperyensiyahi sa una. Mas milig-on ang among kaminyoon ug mas nasuod ang among pamilya sa usag usa.

 Kaniadto naghunahuna ko nga kon daghan mig kuwarta, magmalipayon mi. Karon, nakita nako nga ang krimen ug ang gugma sa kuwarta nakahatag nakog daghang kasakit. Dili mi dato, pero gibati nako nga nakakita mig mas importante pa kay sa kuwarta​—ang pagpakighigala kang Jehova nga Diyos. Ang pagsimba kaniya ingong pamilya nakahatag namog tinuod nga kalipay.