SI ENOC nabuhig taas nga panahon. Lagmit dili kita motuo niana, pero ang iyang kinabuhi nakaabot ug 365 ka tuig—kapig upat ka pilo sa kasagarang gitas-on sa kinabuhi sa tawo karon! Pero sa iyang panahon, kanang edara dili pa kaayo tigulang. Kaniadto, kapig 5,000 ka tuig kanhi, ang mga tawo mas tag-as ug kinabuhi kay sa karon. Si Adan, ang unang tawo, kapig 600 nag edad dihang natawo si Enoc, ug nadugangan pa gyod ang iyang kinabuhi ug 300 ka tuig! Ang ubang kaliwat ni Adan mas taas pa gyod ug kinabuhi. Busa sa edad nga 365, si Enoc himsog ug puwede pa untang mabuhig dugay. Pero wala niya kana maabot.

Tingali nameligro ang kinabuhi ni Enoc. Handurawa siya nga nagdagan sa pag-ikyas, nga naghunahuna sa reaksiyon sa mga tawo nga iyang gisultihan sa mensahe sa Diyos. Namula sila sa kasuko. Sila nagdumot niya. Nasuko sila sa iyang mensahe, ug naglagot sa Diyos nga nagsugo kaniya. Dili nila maatake ang Diyos ni Enoc, si Jehova, pero maatake nila kining tawhana! Tingali si Enoc nabalaka kon makita pa ba niya ang iyang pamilya. Naghunahuna kaha siya sa iyang asawa ug mga anak nga babaye o sa iyang anak nga si Matusalem ug sa iyang apo nga si Lamek? (Genesis 5:21-23, 25) Kini na ba ang kataposan?

Ang Bibliya wala kaayoy gihisgotan bahin kang Enoc. Tulo ka mugbong teksto lang ang naghisgot bahin niya. (Genesis 5:21-24; Hebreohanon 11:5; Judas 14, 15) Apan igo na nga detalye ang nahatag niining mga tekstoha bahin niining tawo nga dakog pagtuo. Nagsustento ka bag pamilya? Nakaatubang ka bag pagsulay sa pagbarog sa imong nahibaloan nga maoy husto? Kon mao, daghan kag makat-onan sa pagtuo ni Enoc.

Ang mga tawo daotan kaayo sa panahon ni Enoc. Ikapitong kaliwatan kadto gikan kang Adan. Tinuod, ang mga tawo niadto medyo hingpit pag lawas nga duolduol sa pagkahingpit ug lawas ni Adan ug Eva nga ilang giwala. Busa ang mga tawo kaniadto tag-as ug kinabuhi. Pero ngil-ad kaayo ang ilang moral ug espirituwal nga kahimtang. Ang kapintasan komon. Kana nga kahimtang nagsugod sa ikaduhang kaliwatan, sa gipatay ni Cain ang iyang igsoong si Abel. Usa sa mga kaliwat ni Cain tingali nagpasiatab nga siya mas bayolente ug mapanimaslon kay kang Cain! Sa ikatulong kaliwatan, dihay mitungha nga laing pagkadaotan. Ang mga tawo nagsugod sa pagtawag sa balaang ngalan ni Jehova, pero dili agig buhat sa pagsimba, kondili sa paggamit niini sa mapanamastamason ug mayubitong paagi.​—Genesis 4:8, 23-26.

Ang maong daotang relihiyon maoy naglabi sa panahon ni Enoc. Sa nahamtong si Enoc, kinahanglan siyang mopili. Mosundog ba siya sa mga tawo sa iyang panahon? O mangita siya sa matuod nga Diyos, si Jehova, nga nagbuhat sa langit ug yuta? Basin natandog siya sa pagkahibalo bahin kang Abel, kinsa namatay ingong martir kay siya nagsimba kang Jehova sa paagi nga nakapahimuot Kaniya. Si Enoc misundog sa baroganan ni Abel. Ang Genesis 5:22 nag-ingon: “Si Enoc nagpadayon sa paglakaw uban sa matuod nga Diyos.” Kini nagpakita nga si Enoc maoy usa ka tawong diyosnon diha sa kalibotan nga walay gituohang diyos. Siya ang unang tawo nga gihubit sa Bibliya nga ingon niana.

Ang mao gihapong bersikulo nag-ingon nga si Enoc nagpadayon sa paglakaw uban kang Jehova human makabatog anak nga si Matusalem. Busa sa nag-edad  si Enoc ug mga 65, siya pamilyado na. Ang iyang asawa wala nganli sa Bibliya, ug ang iyang “mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye” wala hisgoti kon pila. Aron ang amahan makalakaw uban sa Diyos samtang nagmatuto ug nagtagana para sa pamilya, angayng dumalahon niya ang iyang pamilya sa diyosnong paagi. Si Enoc nahibalo nga gidahom ni Jehova nga siya magmaunongon sa iyang asawa. (Genesis 2:24) Ug tinong gitudloan niya ang iyang mga anak bahin kang Jehova nga Diyos. Unsay resulta?

Ang Bibliya wala maghatag ug daghang detalye bahin niana. Kini wala maghisgot bahin sa pagtuo sa anak ni Enoc nga si Matusalem, nga maoy kinatas-ag edad nga narekord sa Bibliya, nga natapos sa tuig sa pag-abot sa Lunop. Apan, si Matusalem nakabatog anak nga si Lamek. Ang kinabuhi ni Lamek ug sa iyang apohang si Enoc nag-abot ug kapig 100 ka tuig. Ug si Lamek nagdako nga talagsaon ug pagtuo. Giinspirar siya ni Jehova sa pagtagna bahin kang Noe, nga anak ni Lamek, ug kanang tagnaa natuman human sa Lunop. Si Noe, sama sa iyang apohan sa tuhod nga si Enoc, gihisgotan ingong tawo nga naglakaw uban sa Diyos. Si Noe wala makakita kang Enoc. Pero si Enoc nagbilin ug dakong panulondon. Tingali nakahibalo si Noe bahin niana nga panulondon gikan sa iyang amahang si Lamek, o sa iyang apohang si Matusalem, o tingali kang Jared, nga amahan ni Enoc, kinsa namatay dihang si Noe nag-edad ug 366.​—Genesis 5:25-29; 6:9; 9:1.

Hunahunaa ang kalainan ni Enoc ug Adan. Si Adan, bisag hingpit, nakasala kang Jehova ug busa napanunod sa iyang mga anak ang pagkarebelyoso ug kagul-anan. Si Enoc, bisag dili hingpit, naglakaw uban sa matuod nga Diyos ug busa napanunod sa iyang mga anak ang pagkamatinuohon. Si Adan namatay dihang 308 anyos si Enoc. Ang pamilya ba ni Adan naguol dihang namatay ang ilang hakog kaayong apohan? Wala kita mahibalo bahin niana. Apan nahibalo ta nga si Enoc “nagpadayon sa paglakaw uban sa matuod nga Diyos.”​—Genesis 5:24.

Kon nagsustento kag pamilya, palandonga kon unsay imong makat-onan gikan sa pagtuo ni Enoc. Importanteng tagan-an nimo ang imong pamilya ug materyal nga panginahanglan, pero mas importanteng tagan-an nimo sila sa ilang espirituwal nga panginahanglan. (1 Timoteo 5:8) Mahimo nimo kana dili lang pinaagi sa pulong kondili sa buhat. Kon molakaw ka uban sa Diyos sama kang Enoc, ug magpagiya sa mga prinsipyo sa Diyos, makabilin ka usab sa imong pamilya ug dakong panulondon​—maayong panig-ingnan nga pagasundogon.

Si Enoc lagmit mibati nga nag-inusara kay siya ray tawo nga nagtuo ug Diyos diha sa kalibotan nga walay pagtuo. Pero ang iya bang Diyos, si Jehova, nakamatikod niya? Oo. Sa ulahi, si Jehova nakigsulti niining iyang matinumanong alagad. Gihatagan sa Diyos si Enoc ug mensahe para sa mga tawo sa iyang panahon. Busa iyang gihimo si Enoc nga propeta, ang unang propeta kansang mensahe nasulat diha sa Bibliya. Nahibalo kita niini kay si Judas, nga igsoon ni Jesus, giinspirar sa pagsulat sa matagnaong pulong ni Enoc paglabay sa daghang siglo. *

 Unsa ang tagna ni Enoc? Mao kini: “Tan-awa! Si Jehova miabot uban sa iyang balaang mga tinagpulo ka libo, aron ipahamtang ang paghukom batok sa tanan, ug aron hukmang sad-an ang tanang dili-diyosnon labot sa tanan nilang dili-diyosnong binuhatan nga ilang gibuhat sa dili-diyosnong paagi, ug labot sa tanang makalilisang nga mga butang nga gisulti sa dili-diyosnong mga makasasala batok kaniya.” (Judas 14, 15) Tingali mamatikdan nimo nga si Enoc nagsulti nga daw nahuman na ang hitabo, nga daw gituman na sa Diyos ang tagna. Ingon usab niana ang daghang tagna. Kini ang punto: Ang propeta nagsultig butang nga seguradong mahitabo nga mahimong ikaingon nga daw kini natuman na!​—Isaias 46:10.

Unsay gibati ni Enoc sa nagsulti siya niini nga mensahe sa tanang mamati? Matikdi kon unsa ka seryoso ang pasidaan​—upat ka beses nga naggamit kinig pulong nga “dili-diyosnon” sa pagsaway sa mga tawo, sa ilang binuhatan, ug sa ilang pagbuhat ug daotan. Busa ang tagna nagpasidaan sa tanang tawo nga ang kalibotan nga ilang gitukod sukad nga gipalayas sa Eden grabe na ka daotan. Ang maong kalibotan makatilaw ug silot dihang si Jehova moabot uban sa iyang “balaang mga tinagpulo ka libo”​—mga anghel nga andam nang makiggubat—​sa pagpahamtang sa kalaglagan. Maisogong gipahayag ni Enoc ang maong pasidaan sa Diyos, nga siya rang usa! Lagmit nakadayeg gayod ang batan-ong si Lamek sa kaisog sa iyang apohan. Kon mao, makasabot kita kon ngano.

Ang pagtuo ni Enoc makaaghat nato sa pagpangutana sa kaugalingon kon ang atong panglantaw sa kalibotan sama ba sa panglantaw sa Diyos. Ang paghukom nga maisogong gipahayag ni Enoc aplikado sa atong panahon sama sa panahon ni Enoc. Ingon sa gipasidaan ni Enoc, gipahinabo ni Jehova ang dakong Lunop batok sa maong dili diyosnong kalibotan sa panahon ni Noe. Apan kana nga kalaglagan maoy sumbanan sa mas dakong kalaglagan nga mahitabo sa umaabot. (Mateo 24:38, 39; 2 Pedro 2:4-6) Sama kaniadto, ang Diyos karon andam na uban sa iyang balaang mga anghel sa pagpahamtang ug matarong nga paghukom batok sa dili diyosnong kalibotan. Kitang tanan kinahanglang mamati sa pasidaan ni Enoc ug ipadayag kini ngadto sa uban. Tingali ang atong pamilya ug mga higala mosupak nato. Lagmit mobati kita nga nag-inusara. Pero wala biyai ni Jehova si Enoc; ug labaw nang dili niya biyaan ang iyang matinumanong mga alagad karon!

Sa unsang paagi natapos ang kinabuhi ni Enoc? Ang iyang kamatayon mas katingalahan ug mas makaikag kay sa iyang kinabuhi. Ang asoy sa Genesis simpleng nag-ingon: “Si Enoc nagpadayon sa paglakaw uban sa matuod nga Diyos. Unya siya wala na, kay gikuha man siya sa Diyos.” (Genesis 5:24) Sa unsang paagi gikuha sa Diyos si Enoc? Si apostol Pablo miingon: “Tungod sa pagtuo si Enoc gilalin aron dili makaagom ug kamatayon, ug wala na siya hikaplagi tungod kay siya gilalin sa Diyos; kay sa wala pa siya ilalin siya gipamatud-an nga siya nakapahimuot sa Diyos.” (Hebreohanon 11:5) Unsay gipasabot ni Pablo sa pag-ingon nga “gilalin aron dili makaagom ug kamatayon”? Ang ubang hubad sa Bibliya nag-ingon nga gidala sa Diyos si Enoc sa langit. Apan imposible kana. Ang Bibliya nag-ingon nga si Jesu-Kristo ang kinaunahang gibanhaw ngadto sa langit.​—Juan 3:13.

Busa, sa unsang paagi “gilalin” si Enoc aron dili siya “makaagom ug kamatayon”? Posible nga mahupayong gibugto ni Jehova ang kinabuhi ni Enoc, aron siya dili makaagom ug sakit nga kamatayon. Apan una pa niana, si Enoc nakadawat ug pamatuod nga siya nakapahimuot sa Diyos. Sa unsang paagi? Sa wala pa mamatay, basin si Enoc nakadawat ug panan-awon gikan sa Diyos, tingali gipakita kaniya ang Yuta ingong paraiso. Sa nakakita nianang klarong pamatuod nga siya nakapahimuot kang Jehova, si Enoc natulog sa kamatayon. Bahin kang Enoc ug sa ubang matinumanong  lalaki ug babaye, si apostol Pablo miingon: “Sa pagtuo kini silang tanan nangamatay.” (Hebreohanon 11:13) Human niana, lagmit gipangita sa iyang mga kaaway ang iyang patayng lawas, apan kini ‘wala na hikaplagi,’ tingali kay giwagtang na kini ni Jehova aron dili mapanamastamasan o magamit sa bakak nga pagsimba. *

Base niana nga pangatarongan sa Kasulatan, handurawon nato karon kon sa unsang paagi natapos ang kinabuhi ni Enoc. Buhia sa hunahuna kini nga esena, ug hinumdomi nga usa lang kini sa mga posibilidad. Si Enoc nagdagan sa pag-ikyas, nga hapit nang mautas sa kakapoy. Gigukod siya sa iyang mga kaaway nga naglungotlungot sa kalagot tungod sa iyang mensahe sa paghukom. Si Enoc nakakitag lugar nga katagoan ug mipahulay kadiyot, apan nahibalo siya nga dili na siya makaikyas sa mga naggukod niya. Morag dili na niya maikyasan ang iyang sakit nga kamatayon. Samtang nagpahulay, siya miampo sa iyang Diyos. Dayon mibati siyag dakong kalinaw. Ang panan-awon, nga buhi kaayo nga daw si Enoc atua gyod didto, naglalin kaniya sa layo.

Handurawa nga mibukas atubangan niya ang usa ka talan-awon, nga nagpakitag usa ka kalibotan nga lahi kaayo sa kalibotan nga iyang naandan. Daw sama kadto ka tahom sa garden sa Eden, apan walay mga kerubin nga nagbantay niana aron dili makasulod ang mga tawo. Ang mga lalaki ug babaye​—nga maayog panglawas ug lagsik sama sa mga batan-on—​daghan kaayo. Malinawon kaayo sila. Walay pagdumot ug paglutos tungod sa relihiyon, nga maoy nasinati ni Enoc. Nabati gyod ni Enoc ang pasalig, gugma, ug pag-uyon ni Jehova. Nagtuo gyod siya nga kini ang dapit nga iyang maangkon; kini mahimong iyang puy-anan. Samtang anam-anam nga mibati siyag dakong kalinaw, gipiyong ni Enoc ang iyang mata ug nahinanok pagkatulog nga walay damgo.

Siya nagpabilin nga ingon niana hangtod karon​—natulog sa kamatayon, nga anaa sa panumdoman ni Jehova nga Diyos! Sama sa gisaad ni Jesus sa ulahi, moabot ang adlaw nga kadtong anaa sa panumdoman sa Diyos makadungog sa tingog ni Kristo ug manggawas sa lubnganan, nga mangmata sa usa ka nindot ug malinawong bag-ong kalibotan.​—Juan 5:28, 29.

Gusto ka bang mopuyo didto? Seguradong malipay kita dihang atong makita si Enoc. Hunahunaa ang makapainteres kaayong mga butang nga atong mahibaloan gikan kaniya! Iyang maestorya kanato kon duol ba sa tinuod ang atong gipanghanduraw nga mga hitabo una pa siya mamatay. Apan dunay butang nga kinahanglan natong makat-onan bahin niya karon. Human sa paghisgot bahin kang Enoc, si Pablo miingon: “Kon walay pagtuo imposible ang pagpahimuot [sa Diyos].” (Hebreohanon 11:6) Pagkapuwersado niini nga pangagda sa matag usa kanato sa pagsundog sa maisogong pagtuo ni Enoc!