1, 2. Jehova tun bɛ mɔgɔ minnu filɛ a teri sɛbɛw ye, olu dɔw fɔ.

I BƐNA mɔgɔ sugu jumɛn sugandi ka kɛ i teri ye? A ka ca a la kosɛbɛ ko o tigi bɛna kɛ mɔgɔ ye min ka jɛɲɔgɔnya ka di i ye, min ni i hakililataw ye kelen ye, i ni min bɛ fɛn sugu kelen fɛ ani i ni min bɛ nafa don sariyakolo sugu kelenw na taamacogo ɲuman ni taamacogo jugu ta fan fɛ. Jogo ɲumanw bɛ mɔgɔ min na, i n’a fɔ mɔgɔ min tilennen don, ni a ka ɲi, i ka teli fana ka o mɔgɔ sugu de sugandi ka kɛ i teri ye.

² Kabini fɔlɔ-fɔlɔ, Ala ye mɔgɔ dɔw sugandi ka u kɛ a teri sɛbɛw ye. Misali la, Jehova ye Ibrahima wele ko a terikɛ. (Esayi 41:8; Yakuba 2:23) Ala y’a fɔ Dawuda ko la ko “A ko diyara ne ye,” bawo Dawuda tun ye mɔgɔ sugu ye Jehova tun bɛ min kanu. (Kɛwalew 13:22) Jehova tun bɛ kira Daniɛl filɛ mɔgɔ ye a ye min fana “kanu kosɛbɛ.”—Daniɛl 9:23.

3. Mun na Jehova ye mɔgɔ dɔw sugandi ka u kɛ a teriw ye?

³ Mun na Jehova tun bɛ Ibrahima, Dawuda ani Daniɛl jate a teriw ye? A y’a fɔ Ibrahima ye ko: “I ye ne kan minɛ.” (Jenɛse 22:18) O la sa, mɔgɔ minnu bɛ tugu Ala ka kuma kɔ ni majiginnenya ye i ko Jehova y’a ɲini u fɛ cogo min na, Jehova bɛ gɛrɛ olu de la. Jehova tun y’a fɔ Israɛlkaw ye ko: “Aw ka ne kan  minɛ. Ni o kɛra, ne na kɛ aw ka Ala ye, aw na kɛ ne ka mɔgɔw ye.” (Jeremi 7:23) N’i bɛ Jehova kan minɛ, e fana bɛ se ka kɛ a teri ye.

4, 5. Jehova b’a yɛrɛ jira barikama ye ka a ka baarakɛlaw dɛmɛ cogo jumɛn na?

⁴ Nafa minnu b’a la ka kɛ Ala teri ye, i ka miiri olu la. Bibulu b’a fɔ ko Jehova bɛ cogow ɲini walisa mɔgɔ “minnu dusukun tilennen bɛ a ta fan fɛ, a ka a yɛrɛ jira barikama ye ka olu dɛmɛ.” (2 Tilew kibaru 16:9, BS) Jehova bɛ se k’a yɛrɛ jira barikama ye ka i dɛmɛ cogo jumɛnw na? A cogo dɔ jiralen bɛ Zaburu 32:8 na. An b’a kalan o yɔrɔ la ko: “Matigi [Jehova] ko: ‘Ne na hakilitigiya di i ma. I ka kan ka sira min taama, ne na o jira i la. Ne na i kalan ne ɲɛsiran ko la, ka ne ɲɛ jɔlen to i kan.’ ”

⁵ Yala o kumaw t’a jira ko Jehova b’a janto an na tiɲɛ na wa? U bɛ dusu don an kɔnɔ kosɛbɛ dɛ! Tari di? I mago bɛ laadilikan minnu na, a bɛna olu di i ma. N’i bɛ ka olu sirataama tuma min na, a bɛna a janto i la. Ala b’a fɛ k’i dɛmɛ ka se sɔrɔ kɔrɔbɔliw la. (Zaburu 55:23) N’i bɛ Jehova bato n’i dusukun bɛɛ ye, i bɛ se ka da i yɛrɛ la i n’a fɔ Zaburu sɛbɛnbaga min y’a fɔ ko: “Ne ɲɛ bɛ Matigi la tuma bɛɛ, sabu ale bɛ ne kinin fɛ, o de y’a to foyi tɛna ne lamaga.” (Zaburuw 16:8; 63:9) Tiɲɛ na, Jehova bɛ se k’i dɛmɛ walisa i k’i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di ale ye. Nka, i ko e yɛrɛ b’a dɔn cogo min na, Ala jugu dɔ bɛ yen min b’a fɛ k’i bali walisa i kana i ka ɲɛnamaya kɛ o cogo la.

6. Sitanɛ ye mun da hadamadenw na?

⁶ Sitanɛ-Sendonbaga ye Ala ka masabaya sɔsɔ cogo min na, nin gafe tilayɔrɔba 11nan y’o ɲɛfɔ. Sitanɛ y’a da Ala la ko a bɛ nkalon tigɛ. A ye mɔgɔw bila k’a miiri fana ko Ala tilennen tɛ, bawo a ma Hadama ni Hawa to u k’a latigɛ u yɛrɛ ye ko min ka ɲi ani ko min man ɲi. Hadama ni Hawa ka jurumu kɔfɛ ani tuma min na Hadama ni Hawa bɔnsɔnw tun bɛ ka dugukolo fa, Sitanɛ tilala ka na ni sɔsɔli ye hadamadenw bɛɛ ŋaniya ko la ka ɲɛsin Ala ma. Sitanɛ y’a da hadamadenw na ko “Mɔgɔw tɛ Ala bato k’a  da kanuya kan. A ko fana n’i ye cogo di ne ma, ne na mɔgɔw bɛɛ lamuruti i kama, a mana kɛ mɔgɔ o mɔgɔ ye.” Sitanɛ tun bɛ o de miiri tiɲɛ na. Cɛ min tɔgɔ tun ye ko Job, o ka maana bɛ o de jira. Job tun ye jɔni ye? Sitanɛ nana ni sɔsɔli ye a ka ko la cogo jumɛn na?

7, 8. (a) Mun y’a to Job bɔɲɔgɔnko tun tɛ yen a tilelamɔgɔw cɛ ma? (b) Sitanɛ nana ni sɔsɔli ye Job ŋaniya ko la cogo jumɛn na?

⁷ Job tun y’a ka ɲɛnamaya kɛ tuma min na, o bɛ san 3 600 ɲɔgɔn bɔ sisan. Mɔgɔ ɲuman tun don, bawo Jehova y’a fɔ a ko la, ko: “A bɔɲɔgɔnko mɔgɔ dafalen tilennen si tɛ dugukolo kan. A bɛ siran Ala ɲɛ ka i mabɔ ko jugu la.” (Job 1:8) Job tun ko ka di Ala ye.

⁸ Job tun bɛ Ala bato ni ŋaniya min ye, Sitanɛ nana ni sɔsɔli ye o ko la. Sendonbaga y’a fɔ Jehova ma ko: “E de ma a ni a ka so ni a bolofɛnw bɛɛ lamini wa? I ye a bolo baara bɛɛ sabati. A ka baganw ye jamana yɔrɔw bɛɛ fa. Nka e ka i bolo mɔɔnɔbɔ ka se a ka fɛnw bɛɛ ma, siga t’a la, a na i danga i yɛrɛ ɲɛ na.”—Job 1:10, 11.

9. Jehova ye mun kɛ Sitanɛ ka kɛlɛtigɛkuma kɔfɛ ani mun na a y’o kɛ?

⁹ O cogo la, Sitanɛ y’a fɔ Job ko la, ko a bɛ Ala bato k’a da ko kelen dɔrɔn kan: A tun bɛ min sɔrɔ. Sendonbaga y’a fɔ fana ko ni Job kɔrɔbɔra, a tun bɛna muruti Ala kama. Jehova tun bɛna mun kɛ Sitanɛ ka o kuma fɔlen na? Ikomi a ka kuma tun bɛ Job ŋaniya de kan, Jehova y’a to Sitanɛ ka Job kɔrɔbɔ. O cogo la, ni Job bɛ Ala kanu walima ni a tɛ Ala kanu, o tun bɛna ye cogo jɛlen na.

10. Kɔrɔbɔli jumɛnw ye Job sɔrɔ? Nka Job ye mun kɛ?

¹⁰ A ma mɛn o kuma fɔlen kɔfɛ, Sitanɛ ye Job kɔrɔbɔ sira caman fɛ. Job ka bagan dɔw sonyana, dɔ wɛrɛw fagara. A ka baarakɛla fanba fagara. O kɛra sababu ye ka gɛlɛya lase Job ma. Bɔnɛ wɛrɛ fana binna Job kan tuma min na sanfiɲɛba dɔ ye a den tan faga. K’a sɔrɔ o bɔnɛba binna a kan, o bɛɛ n’a ta “Job ma jurumu kɛ. A ma Ala tɔgɔ tiɲɛ o si la.”—Job 1:22.

11. (a) Sitanɛ ye fɛn filanan jumɛn miiri Job ko la? Nka, Jehova ye mun kɛ? (b) Job kɛcogo kɛra mun ye ka ɲɛsin a ka bana ma min dimi tun ka bon kosɛbɛ?

¹¹ Sitanɛ ma Job kɔrɔbɔli dabila. A kɛra Sitanɛ kɔnɔ ko hali ni Job sera ka a ka nafolow tiɲɛni kun ani ko a sera fana ka a ka  baarakɛlaw ni a denw ka saya kun, Job tun bɛna muruti Ala ma ni bana y’a sɔrɔ. Jehova ye Sitanɛ to a ka Job kɔrɔbɔ ni bana dɔ ye min dimi ka bon kosɛbɛ, min bɛ mɔgɔ ɲugun fana. Nka, hali o bana fana m’a to Job ka limaniya ka tila a la. Nka a kologɛlɛyalen y’a fɔ ko: “Ne tɛna ne ka tilennenya bila fo ka taa ne sa.”—Job 27:5.

12. Job kɛcogo y’a jira cogo jumɛn na ko Sitanɛ ka kuma ye nkalon ye?

¹² Job tun t’a dɔn ko Sitanɛ de ye a ka bɔnɛw sababu ye. Sitanɛ ye sɔsɔli min kɛ Jehova ka masabaya ko la, ikomi Job tun tɛ o dɔn, a tun bɛ siran ko Ala kana kɛ ale ka tɔɔrɔw sababu ye. Ikomi Job tun t’a dɔn ko minnu tun sen bɛ Sitanɛ ka kɛlɛtigɛ kuma na ka ɲɛsin Jehova ka masabaya ma, a tun sirannen bɛ bawo a tun b’a kɔnɔ ko a ka bɔnɛw tun bɛ bɔ Ala de yɔrɔ. (Job 6:4; 16:11-14) O bɛɛ n’a ta, a y’a ka kantigiya mara Jehova fan fɛ. Sitanɛ ye kuma min fɔ n’o ye ko Job bɛ Ala bato a yɛrɛ ka nafa de kama, o kuma kɛra nkalon ye, bawo Job tora kantigiya la Jehova fan fɛ.

13. Ikomi Job kɛra kantigi ye Ala fan fɛ, o y’a to mun kɛra?

¹³ Job ka kantigiya y’a to Jehova sera ka Sitanɛ ka kɛlɛtigɛ kuma jugu jaabi cogo ɲɛnama na. Job tun ye Ala teri ye tiɲɛ na, wa Ala y’a sara a ka kantigiya la.—Job 42:12-17.

14, 15. Mun na an bɛ se k’a fɔ ko Sitanɛ ye kɛlɛtigɛ kuma min fɔ n’o tun bɛ Job kun kan, o tun ɲɛsinnen bɛ hadamadenw bɛɛ ma?

¹⁴ Sitanɛ ye koɲɛ min lawuli kantigiya ko la Ala fan fɛ, o tun ɲɛsinnen tɛ Job kelenpe dɔrɔn ma. O ɲɛsinnen bɛ e yɛrɛ fana ma. O jiralen bɛ ka jɛya Ntalenw 27:11 na. Ala ka Kuma b’a fɔ o yɔrɔ la ko: “Ne denkɛ, i ka hakili sɔrɔ ka ne dusu nisɔndiya, ni o kɛra, ne na se ka ne tɔgɔ jugu fɔbaa jaabi.” Ikomi Ntalenw ka o kuma sɛbɛnna san kɛmɛ caman Job salen kɔfɛ, o b’a jira ko Sitanɛ ma kɛlɛtigɛ dabila Ala ma ani ko a ma Ala batobagaw jalakili fana dabila. N’an bɛ ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Jehova ye, tiɲɛ na, an fana bɛ an ta de kɛ walisa k’a jira ko Sitanɛ ye kuma minnu fɔ Ala ma ani hadamadenw ma, olu ye nkalon de ye. O cogo la fana an bɛ Ala dusu diya. O ko bɛ mun kɛ i la? Sitanɛ ye nkalontigɛ kuma minnu fɔ, n’i fana y’i ta kɛ walisa k’a jira ko o kumaw ye nkalon de ye, hali ni a y’a sɔrɔ o ka kan  ka na ni yɛlɛma dɔw donni ye i ka diɲɛlatigɛ la, yala o tɛna kɛ dakabanakoba ye wa?

¹⁵ A kɔlɔsi ko Sitanɛ y’a fɔ ko: “Mɔgɔ bɛ sɔn ka a bolofɛnw bɛɛ di a ni kosɔn.” (Job 2:4) A kɛlen k’a fɔ ko: “mɔgɔ,” Sitanɛ y’a jira k’a jɛya ko a ka kuma tun ɲɛsinnen tɛ Job dɔrɔn ma, nka, ko o tun ɲɛsinnen bɛ hadamadenw bɛɛ de ma. O ye kumaba de ye tiɲɛ na. Sitanɛ ye sɔsɔli don e yɛrɛ ka kantigiya la Ala fan fɛ. Sitanɛ b’a fɛ k’a ye ko i bɛ Ala kan bila ani ko i bɛ tilennenya sira bila ni gɛlɛyaw nana. Sitanɛ bɛ se k’a ɲini ka o kɛ cogo jumɛn na?

16. (a) Sitanɛ bɛ baara kɛ ni fɛɛrɛ jumɛnw ye walisa k’a ɲini ka mɔgɔw mabɔ Ala la? (b) Sitanɛ bɛ se ka baara kɛ ni o fɛɛrɛw ye i kama cogo jumɛn na?

¹⁶ I ko a ɲɛfɔra cogo min na nin gafe Tilayɔrɔba 10 nan na, Sitanɛ bɛ baara kɛ ni fɛɛrɛ caman ye walisa k’a ɲini ka mɔgɔw mabɔ Ala la. Tuma dɔw la, a bɛ mɔgɔ kɛlɛ “i ko waraba konbotɔ. A bɛ se ka min sɔrɔ k’a dun, a bɛ o de ɲini.” (1 Piɛrɛ 5:8) O la sa, Sitanɛ ka baara nɔ bɛ se ka ye tuma min na i teriw walima i somɔgɔw walima mɔgɔ wɛrɛw bɛ i kɛlɛ walisa i kana Bibulu kalan ani i bɛ min kalan Bibulu kɔnɔ, walisa i kana se ka o fana sirataama. * (Yuhana 15:19, 20) Tuma dɔ wɛrɛw la, Sitanɛ bɛ “a yɛrɛ cogo yɛlɛma ka kɛ kɛnɛ mɛlɛkɛ ye.” (2 Kɔrɛntekaw 11:14) Sitanɛ bɛ se ka baara kɛ ni fɛɛrɛw ye i man teli ka minnu ye walisa ka i lafili, k’i mabɔ ɲɛnamaya kɛcogo la min ka di Ala ye. Misali la, a bɛ se k’i farifaga walasa i k’a miiri k’i man kan ni Ala ka madiya ye. (Ntalenw 24:10) Sitanɛ mana kɛ “waraba konbotɔ” ye wo, walima “kɛnɛ mɛlɛkɛ” ye wo, kɛlɛtigɛ kuma kelen de bɛ a da la tuma bɛɛ, ko: n’i bɛ ka kɔrɔbɔ walima n’i bɛ ka tɔɔrɔ, i bɛna alabato dabila. I bɛna se k’a jira cogo jumɛn na ko o kuma tɛ tiɲɛ ye ani ka i ka kantigiya jira Ala fan fɛ, i n’a fɔ Job y’a kɛ cogo min na?

17. Kun belebele jumɛn kosɔn an bɛ tugu Jehova ka ci fɔlenw na?

¹⁷ I bɛ se k’a jira ko Sitanɛ ka kɛlɛtigɛ kuma tɛ tiɲɛ ye, n’i bɛ i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Ala ye. O tɛ taa mun kɔ? Bibulu b’o jaabi ko: “I ka Matigi [Jehova] i ka Ala kanu ni i dusukun bɛɛ ni i ni bɛɛ ani i barika bɛɛ ye.” (Dutɛrɔnɔmɛ 6:5) Ni Ala kanuya bɛ ka bonya i dusukun na ka taa a fɛ, a bɛ min ɲini i fɛ, o kɛli bɛna diya i ye ka taa a fɛ fana. Ciden Yuhana y’a sɛbɛn ko: “Ka Ala kanu, o ye nin de ye, ka a ka ci fɔlenw mara.” N’i bɛ Jehova kanu n’i dusukun bɛɛ ye, i bɛna a ye ko “A ka ci fɔlenw man gɛlɛn.”—1 Yuhana 5:3.

18, 19. (a) Jehova ka ci fɔlen dɔw ye jumɛnw ye? (Ɲɛ 122 nan lajɛ min tɔgɔ ye ko “ Jehova bɛ ko minnu koniya, an kana olu kɛ”.) (b) An bɛ se k’a dɔn cogo jumɛn na ko Ala bɛ fɛn min ɲini an fɛ, olu man bon an ma kojugu?

¹⁸ Jehova ka ci fɔlenw ye jumɛnw ye? A dɔw ɲɛsinnen bɛ kow ma an man kan ka minnu kɛ. Misali la, yɔrɔ lajɛ min tɔgɔ ye ko: “ Jehova bɛ ko minnu koniya, an kana olu kɛ.” Bibulu y’a fɔ k’a jɛya ko ko minnu man ɲi, olu jiralen bɛ o yɔrɔ la. Siɲɛ fɔlɔ min na i bɛna o yɔrɔ kalan, a bɛ se ka kɛ i kɔnɔ ko o ko dɔw tɛ kojugu ye ka se o bɛɛ ma. Nka, n’i bɛ taasi Bibulu tɛmɛsira kofɔlenw na, a ka c’a la i bɛna a ye ko hakilitigiya de bɛ Jehova ka sariyaw la. Ka yɛlɛma don i kɛcogo la, o bɛ se ka kɛ gɛlɛya bɛɛ la belebele ye i ma deli ka min sɔrɔ fɔlɔ. Nka, n’i bɛ i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Ala ye, o bɛ nisɔndiyaba ni hɛrɛba de lase i ma. (Esayi 48:17, 18) Wa fɛn don an kelen-kelen bɛɛ bɛ se ka min sɔrɔ. An b’o dɔn cogo jumɛn na?

¹⁹ Jehova tɛ fɛn ɲini an fɛ abada min bɛ tɛmɛ an seko kan. (Dutɛrɔnɔmɛ 30:11-14) A b’a dɔn an bɛ se ka min kɛ ani an tɛ se ka min kɛ. Dɔ bɛ se ka fara an seko kan fo ka se hakɛ min ma, a bɛ o dɔn fana ka tɛmɛ an kan. (Zaburuw 103:14) Ka fara o kan, Jehova bɛ se ka fanga di an ma walisa an ka se k’a kan minɛ. Ciden Paul y’a sɛbɛn ko: “Ala ye kantigi ye. A tɛna sɔn aw kɔrɔbɔli ka tɛmɛn aw barika dan yɔrɔ kan. Nka kɔrɔbɔli mana se, a na bɔ yɔrɔ jira walisa aw ka se ka o kɔrɔbɔli muɲu.” (1 Kɔrɛntekaw 10:13) Walisa k’i dɛmɛ ka kɔrɔbɔli muɲu, Jehova bɛ se ka “sebaaya dama dɔnbali” yɛrɛ di i ma. (2 Kɔrɛntekaw 4:7) Paul kɛlen kɔfɛ  ka kɔrɔbɔli caman muɲu, a sera k’a fɔ ko: “Min bɛ barika don ne la, o lahɔrɔma la, ne bɛ se ka ko bɛɛ muɲu.”—Filipikaw 4:13, LK.

20. I ka kan ka jogo ɲuman jumɛnw bɔnya i dusukun na minnu ka di Ala ye? Mun na o jogo ɲumanw nafa ka bon?

²⁰ A jɛlen don ko ka i kodiya Ala ye, o tɛ dɔrɔn k’i yɛrɛ minɛ ka kow kɛ a bɛ minnu koniya. A bɛ fɛn minnu kanu, i ka kan fana ka olu kanu. (Romɛkaw 12:9) Mɔgɔ minnu ni e ka kow yecogo ye kelen ye, i bɛ fɛn minnu fɛ, ni olu fana bɛ o fɛnw fɛ, i bɛ nafa don ko minnu na, ni olu fana bɛ nafa don o kow la, yala i man teli ka o mɔgɔw de sugandi ka kɛ i teriw ye wa? Jehova bɛ ten de fana. O kosɔn, Jehova bɛ fɛn minnu kanu, i k’a dege ka o fɛnw fana kanu. O fɛnw dɔw ɲɛfɔlen bɛ Zaburu 15:1-5 na. Ala bɛ mɔgɔ sugu minnu filɛ a teriw ye, olu de kofɔlen bɛ o yɔrɔ la. Bibulu bɛ jogo ɲuman minnu wele ko “Ni [“hakili,” NW] Senu den” Jehova teriw bɛ o jogo ɲumanw de jira u ka ɲɛnamaya kɛcogo la. O jogo ɲumanw “ye kanuya ye, ani ɲagali, hɛrɛ, muɲuli, hinɛ, ɲumaya, dannamɔgɔya, sabali, yɛrɛminɛli.”—Galasikaw 5:22, 23.

21. Mun bɛna i dɛmɛ ka jogo ɲumanw bonya i dusukun na, jogo ɲuman minnu ka di Ala ye?

 ²¹ N’i bɛ Bibulu kalan tuma bɛɛ ani k’a kɔnɔkumaw sɛgɛsɛgɛ k’u faamu, o bɛna i dɛmɛ ka jogo ɲumanw bonya i dusukun na, jogo ɲuman minnu ka di Jehova ye kosɛbɛ. Ka kalan kɛ walisa k’a dɔn Ala bɛ min ɲini i fɛ, o bɛna i dɛmɛ ka i miiricogo bɛn Ala miiricogo ma. (Esayi 30:20, 21) N’i bɛ Jehova kanuya bonya i dusukun na ka taa a fɛ, a bɛna diya i ye ka taa a fɛ fana ka i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Ala ye.

22. N’i ye i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Ala ye, i bɛna se ka mun jateminɛ?

²² Walisa k’i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Jehova ye, fo i k’i cɛsiri dɛ! Bibulu b’a jira ko i ka kan ka ɲɛnamaya kɛcogo yɛlɛma, o bɛ i ko jogo kɔrɔ min b’i la, ka o walew bɛɛ walaka ka bɔ i la, ka jogo kura don i kan na i ko duloki. (Kolosekaw 3:9, 10) Nka, Zaburu sɛbɛnbaga y’a fɔ Jehova ka ci fɔlenw ko la, ko: “Barajiba bɛ u marali la.” (Zaburuw 19:12) E fana bɛna a ye ko ka i ka ɲɛnamaya kɛ cogo la min ka di Ala ye, barajiba bɛ o la. N’i bɛ i ka ɲɛnamaya kɛ o cogo la, i bɛna se k’a jira ko Sitanɛ ka kɛlɛtigɛ kuma ye nkalon de ye, i bɛna se fana ka Jehova dusu diya.