KALANSEN 03

Yala i bɛ se ka da Bibulu la wa?

A BILA A LA

Bibulu ye layidu caman ta ani a bɛ laadilikan caman di. A bɛ se ka kɛ ko i b’a fɛ k’a dɔn Bibulu bɛ min fɔ, nka i b’a miiri fana ko a ka gɛlɛn i ka da Bibulu la. Yala i ka kan ka da layiduw la ani laadilikanw la minnu bɛ o gafe kɔrɔlen sugu kɔnɔ wa? Ka ɲɛnamaya diyabɔ sisan ani don nataw la, Bibulu bɛ min fɔ o ko la, yala i bɛ se ka da o la tigitigi wa? Mɔgɔ miliyɔn caman dalen bɛ o la. An k’a lajɛ ni e fana bɛ se ka da o la.

1. Yala Bibulu maanaw ye tiɲɛ ye tigitigi wa?

Bibulu b’a fɔ ko, ale bɛ “min fɔ, o ye tiɲɛ ye.” (Waajulikɛla 12:12) Bibulu bɛ kow ɲɛfɔ minnu kɛra tiɲɛ yɛrɛ la, a bɛ kuma mɔgɔw kan minnu kɛra yen tiɲɛ yɛrɛ la. (Luka 1:3; 3:1, 2 kalan.) Tarikusɛbɛnnaw ani mɔgɔ minnu ka baara ye ka fɔlɔfɔlɔ minɛnw ɲini dugukolo jukɔrɔ, olu caman sɔnna a ma ko nin fɛnw ye tiɲɛ ye: Bibulu kɔnɔ kow kɛra waati minnu na, mɔgɔw, kow kɛra yɔrɔ minnu na ani ko kɛlen minnu fɔra.

2. Mun na an bɛ se k’a fɔ ko dannaya bɛ se ka da Bibulu kan hali n’a kɔrɔlen don?

Tuma caman, Bibulu kumana fɛnw kan, mɔgɔw tun tɛ minnu dɔn a sɛbɛn tuma na. Misali la, a bɛ kuma siyansikow kan, ni o ye dɔnnikɛlabaw ka dɔnniya kow ye. A ye min fɔ o fɛnw ko la, mɔgɔ caman ye sɔsɔli don olu caman ko la u sɛbɛn tuma na. Nka bi siyansi, ni o ye, bi dɔnniya ye, o y’a jira k’a jɛya ko Bibulu bɛ min fɔ, o ye tiɲɛ ye. A ‘bɛ to badaa, a tɛ yɛlɛma.’ (Zaburu 111:8)

3. Bibulu bɛ min fɔ siniko la, mun na an ka kan ka da o la?

“Fɛn minnu ma kɛ fɔlɔ,” kiraya kumaw a bɛ Bibulu kɔnɔ minnu kɔnna ka olu ko fɔ. (Esayi 46:10) A kɔnna ka fɛn caman ko fɔ k’a jɛya tuma jan sani u ka kɛ. Diɲɛ bɛ cogo min na bi, a fana ye o fɔ k’a pereperelatigɛ. Nin kalansen in kɔnɔ, an bɛna Bibulu kiraya kuma dɔw sɛgɛsɛgɛ. U ye tiɲɛ ye cogo min na, o bɛ mɔgɔ dabali ban!

DƆ FARA I KA DƆNNIYA KAN

Bi siyansi dɔnniya sɔnna Bibulu kumaw ma cogo min na, o sɛgɛsɛgɛ ani Bibulu kiraya kuma minnu bɛ mɔgɔ dabali ban, ɲinini kɛ olu dɔw kan.

4. Siyansi dɔnniya sɔnna Bibulu kumaw ma

Fɔlɔfɔlɔ, mɔgɔ fanba tun dalen b’a la ko dugukolo sigilen bɛ fɛn dɔ kan. A’ye WIDEYO lajɛ.

WIDEYO: Dugukolo dulonnen tɛ fɛn na (1:13)

A lajɛ min fɔra Job ka kitabu kɔnɔ a bɛ san 3 500 bɔ. Job 26:7 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

A fɔra ko dugukolo dulonnen tɛ fɛn na, mun na o bɛ mɔgɔ dabali ban?

Fo san 1 800 de la, ji na cogo ni a taa cogo faamuyara ka ɲɛ. Nka, e k’a filɛ Bibulu ye min fɔ o ko la a bɛ san 3 500 bɔ. Job 36:27, 28 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkaliw kan:

Ji na cogo ni a taa cogo fɔra cogo nɔgɔnman na, mun de bɛ e dabali ban o ko la?
I bɔra ka tɛmɛsira minnu kalan sisan, yala olu bɛ i ka dannaya barika bonya Bibulu la wa?

5. Bibulu kɔnna ka kobaw ko fɔ

Esayi 44:27–45:2 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

Bibulu kɔnna ka mun de fɔ k’a pereperelatigɛ san 200 sani Babilonɛ ka ci?

A’ye WIDEYO lajɛ.

WIDEYO: Bibulu kɔnna ka Babilonɛ cili ko fɔ (0:58)

Tariku y’a jira k’a jɛya ko Perse masakɛ Sirus ni a ka kɛlɛbolow ye se sɔrɔ Babilonɛ dugu kan san 539 K.Ɲ. b Baji min tun bɛ ka dugu lakana, u ye o jibolisira yɛlɛma ka taa fan wɛrɛ fɛ. Dugu dondaw yɛlɛlen tun tora u yɛrɛ ma ten, u donnen kɔ a kɔnɔ, u y’a minɛ k’a sɔrɔ u ma kɛlɛ kɛ. Bi, san 2 500 ni kɔ tɛmɛnnen kɔ, Babilonɛ tomon dɔrɔn de bɛ yen. Bibulu tun kɔnna ka min fɔ o ko la, o sɛgɛsɛgɛ sisan.

Esayi 13:19, 20 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

Min kɛra Babilonɛ la, o b’a jira k’a jɛya cogo jumɛn na ko nin kiraya kuma tiimɛna?

Babilonɛ tomon an ka bi donw na Iraki jamana na

6. An ɲɛ bɛ ko minnu na bi, Bibulu tun kɔnna ka olu ko fɔ

Bibulu b’a fɔ an ye ko an bɛ “laban donw na”. (2 Timote 3:1) A lajɛ Bibulu tun kɔnna ka min fɔ o waati ko la.

Matiyu 24:6, 7 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

Bibulu y’a fɔ ko koba jumɛnw de bɛna kɛ laban donw na?

2 Timote 3:1-5 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkaliw kan:

Bibulu y’a fɔ ko mɔgɔ caman jogow bɛna kɛ mun ye laban donw na?
E ɲɛ bɛ o jogo jumɛnw de la?

MƆGƆ DƆW B’A FƆ KO: “Bibulu kɔnɔkumaw yɛlɛmana.”

E ka miiri la, dalilu bɛɛ la belebele jumɛn de b’a jira ko an bɛ se ka da Bibulu la?

BAKURUBAFƆLI

Tariku, siyansi dɔnniya ani kiraya kuma, olu bɛɛ b’a jira ko i bɛ se ka da Bibulu la.

Seginnkanni

Yala Bibulu maanaw ye tiɲɛ ye tigitigi wa?
Siyansi dɔnniya sɔnna Bibulu kumaw ma fɛn minnu na, olu dɔw ye jumɛnw ye?
Yala e dalen b’a la ko Bibulu kɔnna ka sinikow fɔ wa? Mun na i dalen b’o la, walima mun na i dalen t’o la?

Kalansen banna don min na:

A ɲini ka nin kɛ

Walasa ka i ka dannaya barika bonya Bibulu la, fɛn minnu bɛ nin yɔrɔ la: Ninnu lajɛ, olu dɔ kalan walima u dɔ lajɛ.

Fɛn wɛrɛ:

A ɲini ka nin fana kɛ