Go long ol haf insaed long hem

?Baebol Hem i Wanem?

?Baebol Hem i Wanem?

Ansa We Baebol i Givim

 Trutok long saed blong Baebol

  •   ?Hu i raetem Baebol? God i Stamba blong ol save long Baebol, be hem i yusum samwe long 40 defren man blong raetemdaon. Sam long olgeta, hemia Moses, King Deved, Matiu, Mak, Luk, mo Jon. a God i putum tingting blong hem i go long tingting blong ol man ya blong oli raetemdaon.—2 Timoti 3:16.

     Pijatok: Nating se sekretari i raetem mesej we bisnesman i wantem sanem, be mesej ya i kamaot long bisnesman yet. Long sem fasin, nating se God i yusum ol man blong raetem ol tok long Baebol, be ol save ya i kamaot long hem.

  •   ?Tok ya “Baebol” i minim wanem? Tok ya “Baebol” i kamaot long Grik tok ya biblia, we i minim “ol smol buk.” Sloslo, oli yusum biblia blong minim olgeta smol buk we oli mekemap Baebol.

  •   ?Wetaem oli raetem Baebol? Oli stat blong raetem Baebol long 1513 B.K.T., mo i tekem bitim 1,600 yia blong finisim, hemia samwe long 98 K.T.

  •   ?Faswan Baebol i stap wea? I no moa gat ol faswan hanraet blong Baebol tede. Hemia from we ol man oli raetem long ol samting we oli save kam roten, olsem papiras mo skin blong animol. Be i bin gat sam man we wok blong olgeta i blong mekem ol kopi blong ol hanraet ya, mo oli gohed plante handred yia blong mekem ol kopi we oli stret, blong ol man long fiuja oli save ridim.

  •   ?Wanem ya “Oltesteman” mo “Niutesteman”? Oltesteman hemia Hibru haf blong Baebol, i min se oli raetem bighaf blong hem long Hibru fastaem. b Niutesteman hemia Grik haf blong Baebol, i min se oli raetem long Grik fastaem. Tufala haf ya tugeta i mekemap wan buk nomo, hemia Tabu Baebol. c

  •   ?Baebol hem i wanem? I gat ol defren haf blong Baebol, olsem histri, ol loa, ol profet tok, poetri, ol proveb, ol singsing, mo ol leta.—Yu luk “ Nem blong ol buk long Baebol.”

 ?Baebol i tokbaot wanem?

 Fashaf blong Baebol i tokbaot taem ya we God We i Gat Olgeta Paoa i krietem heven mo wol. Hem i yusum Baebol blong talemaot nem blong hem, Jehova, mo blong askem long ol man blong oli traem savegud hem.—Ol Sam 83:18.

 Baebol i tokbaot olsem wanem samfala oli sakem doti long nem blong God, mo olsem wanem bambae hem i tekemaot doti ya.

 Baebol i talemaot stamba tingting we God i gat long saed blong ol man mo wol, mo i soemaot olsem wanem bambae hem i tekemaot ol trabol we i mekem ol man oli safa.

 Baebol i givim ol gudfala advaes we i save givhan long laef blong yumi. Hemia sam eksampol:

  •   Frengud wetem ol narafala. “Olgeta samting we yufala i wantem blong ol man oli mekem long yufala, yufala tu i mas mekem long olgeta.”—Matiu 7:12.

     Mining: Yumi mas mekem long ol narafala olsem we yumi wantem se oli mekem long yumi.

  •   Winim wari. “Yufala i no mas wari tumas from ol samting blong tumoro. Ol wari blong tumoro oli blong tumoro.”—Matiu 6:34.

     Mining: I moagud yumi traem winim ol problem blong tede i bitim we yumi wari tumas long samting we i save hapen long fiuja.

  •   Wan hapi mared. “Hasban i mas lavem waef blong hem olsem we hem i lavem hem wan, mo waef i mas gat bigfala respek long hasban blong hem.”—Efesas 5:33.

     Mining: Lav mo respek i impoten blong gat wan hapi mared.

 ?Baebol i jenis?

 Nogat. Ol man we oli stadi oli skelem ol olfala hanraet blong Baebol wetem ol Baebol tede, mo oli luk se mesej blong Baebol i no jenis. Hemia i stret nomo, from we sipos God i wantem se ol man oli ridim mo kasem save long Baebol, bambae hem i meksua se mesej i no jenis. dAesea 40:8.

 ?From wanem i gat ol defdefren translesen blong Baebol?

 Bighaf blong ol man tede oli no kasem save long ol lanwis we oli raetem Baebol long hem. Be Baebol i gat “gud nius” blong ‘olgeta traeb, olgeta lanwis, mo olgeta grup blong man.’ (Revelesen 14:6) Taswe ol man oli nidim wan translesen long lanwis blong olgeta blong oli save ridim mo kasem save long mesej blong God.

 I gat tri defren kaen translesen blong Baebol:

  •   Baebol we oli transletem wanwan wod blong hem.

  •   Baebol we oli transletem wanwan tingting blong hem, mo oli yusum ol wod we oli stret long mining blong ol olfala hanraet.

  •   Baebol we oli transletem mining blong hem, i min se oli jenisim ol wod blong mekem se man i glad blong ridim. Be from we oli yusum fasin ya, plante taem stret mining i no kamaot.

 Wan gudfala translesen blong Baebol i yusum ol tok we ol man naoia oli kasem save long hem, blong givim stret mining blong mesej we God i wantem talemaot long ol man. e

 ?Hu i jusum ol save long Baebol?

 Baebol i kamaot long God, taswe hem nao i jusum ol save we i stap long Baebol. Fastaem hem “i talemaot ol tabu tok blong hem” long nesen blong Isrel bifo, mo i putum Hibru haf blong Baebol long han blong olgeta.—Rom 3:2.

 ?I gat sam buk blong Baebol we oli lus?

 Nogat. Evri haf blong Baebol i stap, i no gat wan buk we i “lus.” Samfala oli talem se i gat sam olfala buk we oli sud stap long Baebol f, be oli stap haed longtaem finis i kam. Be insaed long Baebol yumi faenem ol pruf we i soemaot se ol haf blong hem oli tru mo stret. (2 Timoti 1:13) Taswe ol buk blong Baebol we oli kamaot long God oli laenap gud, i no gat wan we i agensem narawan. Be i defren long ol hanraet we samfala oli talem se i sud stap long Baebol. g

 ?Olsem wanem blong faenem ol vas blong Baebol?

  Nem blong ol buk long Baebol

a Blong faenem nem blong ol buk blong Baebol, hu i raetem olgeta, mo wetaem oli raetem, plis luk “Lis Blong Ol Buk Long Baebol.”

b Oli raetem sam smol haf blong Baebol long lanwis Arameik, hemia wan lanwis we i klosap long Hibru.

c Plante man oli laekem ol tok ya “Hibru Haf Blong Baebol” mo “Kristin Grik Haf Blong Baebol,” from we “Oltesteman” i givim tingting se ol save ya i olfala finis, i no moa blong tede, mo “Niutesteman” i tekem ples blong hem.

e Plante man oli laekem blong ridim Baebol Long Niu Wol Translesen from we ol tok blong hem i laenap gud wetem ol olfala hanraet mo i isi blong ridim. Yu luk haf ya ?Niu Wol Translesen i Stret?

f Nem blong ol olfala hanraet ya hemia Apocrypha. Encyclopædia Britannica i talem se, “long ol buk we oli tokbaot Baebol, nem ya i minim ol buk we oli no stap long lis blong ol buk blong Baebol,” mo ol man blong stadi oli no akseptem olgeta olsem haf blong Baebol.

g Blong kasem save moa, yu luk haf ya Apocryphal Gospels—Hidden Truths About Jesus?