Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

Wunmiɛn lowlɛ nglanmannglanman kpa mun nin sua dandan’m be o Ninivu klɔ’n su laa.

?Amun si sɔ?

?Amun si sɔ?

?Kɛ Zonasi wuli’n sa benin yɛ ɔ juli Ninivu klɔ’n su-ɔ?

Kɛ afuɛ 670 K.N.K. * wá jú’n, nn Asiri mɛn’n yɛ ɔ ti mɛn’m be nun dan kpafuɛ’n niɔn. Angle lɔ lalafuɛ ninnge’m be siewlɛ kun i ɛntɛnɛti adrɛsi’n su’n, be seli kɛ “Asiri mɛn’n fɛ i Sipri lele ju Iran. Blɛ wie nun’n, Asirifuɛ’m be sieli Ezipti nvle’n wie.” Ninivu klɔ’n yɛ ɔ ti Asiri mɛn’n i klɔ dan’n niɔn. Blɛ sɔ’n nun’n, klɔ sɔ’n yɛ ɔ ti klɔ’m be nun dan kpafuɛ’n niɔn. Fluwa siewlɛ dandan nin wunmiɛn lowlɛ nglanmannglanman kpa mun nin sua dandan’m be o klɔ sɔ’n su. Be klɛli Ninivu klɔ’n i wun talɛ kun su kɛ Famiɛn Asubanipali buli i wun “mɛn’n wunmuan’n i siefuɛ.” Asiri famiɛn uflɛ wie’m be buli be wun sɔ wie. Famiɛn sɔ’n i blɛ su’n, sran’m be bu i kɛ sran fi kwlá faman Asiri mɛn’n annzɛ Ninivu klɔ’n.

Blɛ sɔ’n nun’n, Asirifuɛ mun yɛ be le kwlalɛ kpa mɛn’n wunmuan’n nun-ɔn.

Sanngɛ kɛ Asirifuɛ’m be ɲannin kwlalɛ kpa’n, Zoova i nuan ijɔfuɛ Sofonin seli kɛ: ‘[Zoova] wá núnnún Asiri, ɔ́ yó maan Ninivu núnnún, ɔ́ káci aawlɛ flɛnnɛn.’ Asa ekun’n, Zoova i nuan ijɔfuɛ Naɔmun seli kɛ: “Be fɛn jɛtɛ ufue’n nin sika ɔkwlɛ’n. [...] Be de ninnge mun, be sacisaci be, be fɛn be! [...] Sran kwlaa ng’ɔ wun wɔ’n, ɔ́ wánndi. Kpɛkun ɔ́ úsɛ i wun kɛ yoo: ‘?Naan bolɛ nga Ninivu w’a bo yɛ’n, wan li cɛ yɛ ɔ́ kókó i-ɔ?’” (Sof. 2:13; Naɔ. 2:10, 11; 3:7) Kɛ sran’m be tili Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ sɔ’n, atrɛkpa’n be nun wie’m be usali be wun kɛ: ‘?Ndɛ sɔ’n kwla kpɛn su? ?Sran kun sa kwla fa Asiri mɛn’n?’ Ɔ maan sran’m be bu i kɛ sran fi kwlá faman mɛn sɔ’n le.

Ninivu klɔ’n i osu’n nunnunnin mlɔnmlɔn.

Sanngɛ sa nga sran’m b’a bumɛn i akunndan le’n wa juli. Yɛle kɛ, kɛ ɔ ka kan afuɛ 600 K.N.K. wá jú’n, Babilɔninfuɛ mun nin Mɛdifuɛ’m be wa fali Asiri mɛn’n kpɛkun be nunnunnin Ninivu klɔ’n. Ɔ maan, sran’m b’a tranman klɔ sɔ’n su kun. I sɔ’n ti’n kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be wla fili i su mlɔnmlɔn. Fluwa kun m’ɔ kan lalafuɛ sa’m be ndɛ’n seli kɛ: “Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, Ninivu klɔ’n i osu nunnunnin mlɔnmlɔn. Saan Biblu’n kunngba cɛ yɛ ɔ kɛn i ndɛ-ɔ.” I kpa bɔbɔ’n, be nga be kunndɛ klɔ nga Biblu’n kan be ndɛ’n be osu’n, be seli kɛ lele m’ɔ́ fá jú afuɛ 1800 nun’n, “sran fi siman sɛ Asiri i klɔ dan sɔ’n trannin lɛ laa sakpa-o.” Sanngɛ afuɛ 1845 nun’n, fluwa sifuɛ kun m’ɔ suan Ɔstɛnin Anri Layaa’n wa boli Ninivu klɔ’n i osu kunndɛlɛ bo. Kɛ ɔ fufuli asiɛ’n lele’n, ɔ wunnin i. Ninnge ng’ɔ wunnin be’n be kle kɛ laa’n Ninivu klɔ’n ti klanman kpa.

Ninivu klɔ’n i su ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin’n, ɔ kpɛnnin su. Ɔ maan e kwla lafi su kɛ Biblu’n nun ndɛ onga nga be nin-a kpɛnman su’n, bé kpɛ́n su wie. I wie yɛle kɛ Biblu’n waan mɛn’n nun awa’m bé núnnún.—Dan. 2:44; Ngl. 19:15, 19-21.

^ ndɛ kpɔlɛ 3 Ka naan Klisifuɛ’m be blɛ’n w’a ju’n.