Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Yatiyätati?

¿Yatiyätati?

¿Cheqapunit 33 maran ‘oraqpachankir taqe markanakat’ judionakajj Pentecostés uru amtir Jerusalenar sarapjjäna?

Jerusalén callenakaw 33 mara Pentecostés urun phoqhaski

‘Oraqpachankir taqe markanakat’ sarapjjäna sasaw Hechos qellqatajj qhanañchi (Hechos 2:5-11, NM). Uka maranakan jakir Filón sat judío qellqerejja, niya uka pachparak säna.

Jupajj akham sänwa: “Fiesta amtirejj inti jalsu toqeta, inti jalanta toqeta ukhamarak aynacha alaya toqenakatwa sarapjjäna. Yaqhepajj oraqnama, qotnamaw sarapjjäna ukat jan jaktʼkayarakïnwa” sasa. Filón sat chachajja, Herodes Agripa I sat apnaqerejj Roma marka Calígula sat apnaqerir mä carta apaykatayna uksa aytarakiwa. Ukanjja, Jerusalenat akham siwa: “Qollan marka [...] taqe markanakan taykapa, janiw Judea sapankkakiti, yaqha markanakan mä taykapjamarakiwa” sasa.

Judionakajj kawkha cheqanakansa jakapjjäna uka toqet Agripa apnaqerejj mä lista aptäna. Yaqhepajj Mesopotamia, África cheqat alay toqena, Asia Menor, Grecia, Mediterráneo lamar qota islanakanwa jakapjjäna. Uka toqetjja, Joachim Jeremias sat chachajj akham siwa: “Uka listanjja, janiw kunjamsa Jerusalenar sarapjjerïna ukajj sum qhanañchaskiti, ukampis taqe judío chachanakaw templor sarapjjañapäna” sasa. (Deuteronomio 16:16.)

Judionakan fiestapar Jerusalenar sarapkäna ukanakajj ¿kawkhansa qorpachasipjjäna?

Jerusalén markanwa estanquenakajj jikjjatasiwayi

Jerusalenanjja, maran kimsa fiestaw utjäna. Pascua, Pentecostés, Enramada fiestanaka. Nayra patak maranakanjja, Israel markat taqe cheqatwa Jerusalenar sarapjjerïna. Ukat judionakajj jakapkäna uka cheqanakatsa sarapjjarakïnwa (Lucas 2:41, 42; Hechos 2:1, 5-11). Jupanakajj ¿kawkharus qorpachasipjjäna?

Yaqhepajj amigonakapan utaparu, yaqhepasti qorpachasiñ utanakaru ukat yaqha markanakat jutirinakajj qorpachasipjjerïkäna ukaruw qheparapjjerïna. Waljanejj Jerusalén markaru jan ukajj uka markat anqäjjaruw puripjjerïna. Sañäni, Jesusajj Betania markanwa qorpachasïna, ukajj Jerusalén jakʼankänwa (Mateo 21:17).

Templo jakʼanjja, mä qawqha utanakaw uma estanqueni jikjjatasiwayi. Uka utanakajj jaqenakar qorpachañatakïpachänwa, ukat templor sarañatak jarisipjjañapatakiw uka estanquenakajj luraspachäna. Mä qalar qellqatanjja, Teódoto sat sacerdotew lurayatayna sasaw qhanañchi, “utanakajja, Diosan Leyinakap liytʼasiñapataki [...] jaqenakar qorpachañataki, jaya cheqat jutir jaqenakar katoqtʼañatakiw lurasïna. Ukat estanquenakajja, jaya markat jutiri jaqenakan jareqasipjjañapatakiw lurasirakïna”.