Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

9 JISKTʼA

Monot jutatätanwa sapki ukarojj ¿creyiñajäspati?

Monot jutatätanwa sapki ukarojj ¿creyiñajäspati?

¿KUNATSA UK YATIÑAJJ WAKISI?

Cheqapun monot jutstan ukhajja, jakäwisajj inamayakïkaspas ukhamäspawa. Ukampis jiwasatï Diosan luratästan ukhajja, kuna amtamp luratätansa, kunjamsa jutïrin jakasiñäni ukanak yatjjatsnawa.

¿KUNSA JUMAJJ LURASMA?

Alex waynitut amuytʼañäni. ‘Diosaw taqe kunsa lurawayi’ sasaw nayrajj amuyäna. Ukampis Biología toqet yatichiripajja, ‘monot jutatätanwa, ukajj cienciarjamaw sum yatjjatasiwayi’ sasaw yaticharaki. Uk istʼasajja, Alex waynitojj kawkïris cheqäpacha uk janiw amuyjjeti. Janis amuytʼasirïkaspa ukham jan uñjayasiñatakejja, akham sasaw amuytʼasi: “Cientificonakatï monot jutatätanwa sasin sapjjchi ukhajja, janiw nayajj ukarojj ‘janiw’ siskiristti” sasa.

Jumatï Alex waynitüsma ukhajja, ¿libronakan satap laykukit monot jutatätanwa sasin creyisma?

NAYRAQAT SUM AMUYTʼASIM

Yaqhep jaqenakajja, jan pächasisaw akham sapjje: ‘Jaqejj monot jutatätanwa’ jan ukajj ‘Diosaw lurawayistu’ sasa. Ukampis kunatsa ukham amuyapjje uk janiw qhanañchirjamäpkiti.

  • Yaqhepanakajja, iglesian istʼapjjatap laykukiw Diosaw taqe kuns lurawayi sasin creyipjje.

  • Yaqhepasti, colegion yateqasakiw monot jutatätanwa sasin amuyapjjaraki.

LUPʼIÑATAK SOJJTA JISKTʼANAKA

Hebreos 3:4 qellqatajj akham siwa: “Sapa utaw maynin luratäñapa, ukampis Diosaw luri taqe kunatejj utjkis ukanakjja” sasa. ¿Uka arunakajj cheqaw sasmati?

‘Janiw taqe kun luriri Diosajj utjkiti’ sañajja, mä utajj ina chʼusatakwa uñsti sisksnas ukhamäspawa.

YAQHEPAJJ AKHAM SAPJJEWA: Taqe kunatï aka oraqensa alajjpachansa utjki ukanakajja, mä kun phallatapatwa utjawayi (teoría del big bang).

1. ¿Khitisa jan ukajj kunasa ukham phallaypachäna?

2. Akanakat kawknïris cheqäspa: ¿taqe kunas ina chʼusatakti utjpacha, jan ukajj maynich ukanak utjaypachäna?

YAQHEPAJJ AKHAM SAPJJEWA: Jaqejj animalanakat jutatätanwa.

3. Jaqenakatï animalanakata, mä arunjja, monot jutatästan ukhajja, ¿kunatsa jupanakat sipansa jukʼamp chʼikhïtanjja?

4. Jan yäqañjam jiskʼa animalanakas wali muspharkañäpjjewa, ¿kunatsa ukhamäpjjpacha?

YAQHEPAJJ AKHAM SAPJJEWA: Monot jutatätanwa siski uka yatichäwejj sumwa yatjjatasiwayi.

5. Ukham sapki uka jaqenakajja, ¿cheqapunit jupanakpachpa uk yatjjatawayapjjpacha?

6. Monot jutatätanwa siski ukarojj chʼikhi jaqenakakiw iyawsapjje, sasin istʼasakejj ¿qawqha jaqenakas ukar creyipjje?

“Walja qoqanakajj utjki uka taypnam sarkasin mä suma uta uñjasma ukhajja, ‘¡ukha sumarakisä! Mä qawqha qoqanakaw tinkusin utar tukpacha’ ¿sasmati? Cheqas janiw ukham siskasmati. Ukhamajj taqe kunatï oraqensa alajjpachansa utjki ukanakajja, ina chʼusatakwa utjawayi sasin amuyañajj ¿walikïskaspati?” (Julia).

“‘Imprimiñ maquinanak phallipanwa tintajj taqe cheqar mistusin mä diccionarior tukjjatayna’ sapjjeristam ukhajja, ¿cheqaw sasmati?” (Gwen).

DIOSAJJ CHEQAPUNIW UTJASKI SASIN ¿KUNATSA SISTJJA?

Sum amuytʼasis sarnaqañatakiw Bibliajj chʼamañchtʼistu (2 Timoteo 1:7). Ukhamajj janiw akanak laykukejj Diosan utjatap creyiñamäkiti:

  • KUNTÏ NAYAJJ AMUYKTA UKARJAMAKI: “Amuyatajja, Diosajj utjpachawa, ukham nayajj amuytjja.”

  • YAQHANAKARU UKAR IYAWSIR ISTʼASAKI: “Familiajas amigonakajas Diosan utjatap creyipjjewa.”

  • MAYNINAKAN AMTAYATAKI: “Diosan utjatap creyiñamawa sasaw utajan sapjjetu.”

Yaqhanakamp apayasiñat sipansa, kunatsa Diosan utjatap iyawsta uk sum amuyañamawa.

“Kunjamas cuerposajja uka toqet yatichirejj qhanañchtʼki ukhajja, Diosan cheqapun utjaskatapwa jukʼamp sum amuyta. Taqe kunatï cuerposan utjki ukanakajj wal yanaptʼistu, jan yäqañjamäkchi ukhasa. Kunas cuerpo manqhasan pasaski uk janiw uñjtanti. ¡Cheqas wali muspharkañawa!” (Teresa).

“Wali jachʼa altus utanaka, barconaka jan ukajj autonak uñjasajja, ‘¿khitis ukanak lurpacha?’ sasaw jisktʼasta. Amuytʼañataki, mä autjja, chʼikhi jaqekiw luraspa. Kunatï auton utjki ukanakajj yäparuw lugarapar mantañapa, ukhamat autojj sum sartjjañapataki. Ukhamajj mä autotï maynin luratächi ukhajja, maynirakiw jiwasar lurpachïstu” (Richard).

“Ciencia toqet jukʼamp yatjjatasajja, monot jutatätanwa sasin yatichapki ukarojj janiw creyiñjamäjjeti. [...] Diosan utjatap creyiñat sipansa, monot jutatätanwa sasin sapki ukar creyiñaw jukʼamp chʼamajja” (Anthony).

AK AMUYTʼAM:

Cientificonakajj mara maranakas wal yatjjatasipkchejja, kunjamatsa monot jaqer tukuwaytan uk janiw mä pachpak qhanañchapkiti. Uka yatjjattʼat jaqenakatï ukjjat may may parlapjjchi ukhajja, juman uka toqet pächasitamajj walikïskiwa.