Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

FALINQUE QUELLUN TATI PU LAYELUUCÜLELU

¿Chumafuimi tami cüme duamcületual? Quiñeque dungu tami femal

¿Chumafuimi tami cüme duamcületual? Quiñeque dungu tami femal

Fentrelei ngülam ñi cüme duamcületual pu layeluulu. Quiñeque müna quelluafeimu, caquelu nehue femlayafui chi. ¿Chumngelu (chemu) fente mülei ngülam? Caquerumelu cai chumngechi ñi duamcülen quisuque pu layeluulu. Feimu quiñe ngülam quelluafui ta quiñe che, huelu quellulayafui ta cangelu.

Alün adümuucülechi che hulqueingün cümeque ngülam ñi quelluafiel pu layeluulu. Fentren tüfachi ngülam deu huirintuculefui Biblia mu. Tüfa pengeli fente ñi manelfalngen Biblia mu mülechi quimün, cuifi tuhun-ngelu rume.

1: ELUUNGE TAMI QUELLUNGEAL

  • Quiñeque quimche feipiquei, tüfa ta rume falin-ngei ñi cüme duamcületual pu layeluulu. Huelu quiñeque mu ayüafuimi tami quisuleal ca illcutuafuimi chi feichi che tami cüpa quellueteu. Ca femngechi rupaquei fentren layeluulu.

  • Quiñeque mu quisuleafuimi, huelu rumel femcaquelayaimi. Rupale ta antü, duamafuimi chi tami quelluaeteu caquelu che. Piuqueyenquechi feipiafimi engün chem tami duamnieel ca chem tami duamnienoel.

  • Ngüneduamaimi tami duamnieel, fei quimaimi tunteñma tami quisuleal ca tunteñma tami müleal caquelu che engün.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Epu che doi cümelcalei tati quisulelu mu [...]. Fei quiñe tranle, quelluaeyu ñi compañ tañi huitrapüramaeteu” (Eclesiastés 4:9, 10).

2: CÜME DULLINGE CHEM TAMI IYAL CA FEMNGE EJERCICIO

  • Tati cümeque iyael quelluaimu tami cüme duamcületual. Iyaimi fillque fün, tucucan ca iyael müte nienolu yihuiñ.

  • Rume pütocoaimi co ca caquelu chem tami quelluqueteu ñi tremoleal.

  • Müte cüpa inolmi, müchaique pichiquen iyafuimi. Cafei ramtuafuimi tati doctor chem suplemento alimenticio quelluafeimu. a

  • Tripayafuimi tami trecayal cam femafuimi caquelu ejercicio tami doi cüme duamcületual. Tati ejercicio quelluafeimu tami tüngcülen raquiduamal tami chumletun feula, ca quelluafeimu tami re raquiduamnoal tami layeluhun mu.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Inei no rume turpu üdequelai quisu tañi cuerpo, doi mai eluquefi iyael ca piuqueyen mu cuidaquefi” (Efesios 5:29).

3: ELUUNGE TAMI CÜME UMAUTUAL

  • Pu layeluulu doi ürcüquei, feimu duamniei ñi cüme umautual.

  • Cuñiutucuhuaimi, rume cafetulmi cam rume putulmi cüdautuafuimi tami cüme umautual.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Doi cümei pichi ürcütual ta rume cüdahual meu. Tüfa quiñe che reque inantucuyauquelu ti cürüf” (Eclesiastés 4:6).

4: INALAYAIMI QUIÑE NGÜLAM MÜTEN

  • Caquerumei chumngechi ñi duamcülen quisuque pu layeluulu. Feimu eimi ngüneduamaimi chem doi quelluafeimu.

  • Ñi cüme duamcületual, fentren che ayüquei ñi nütramcayal chem ñi mülen tañi piuque mu, huelu caquelu ayüquelai. Caquerumei ñi feipiquen pu quimche tüfachi dungu meu. Eimi ayüafuimi chi nütramcayal tami chum duamcülen, huelu cüdautuafuimi. Fei, ¿chem quelluafeimu? Ellaca mu pichi nütramcayafuimi quiñe cüme hueni.

  • Ñi cüme duamcületual, quiñeque che duamniei ñi ngümayal, huelu caquelu che nehue femquelai.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Tati piuque quimniei tunte ñi hueñancüduamcülen” (Proverbios 14:10).

5: FAMENTUAFIMI HUESAQUE HUIMTUN

  • Quiñeque che layeluulu rume putuquei ca drogatuqueingün, femngechi ñi cüme duamcületual. Tüfa rume huesalcayaeyu. Pichintu müten cüme duamcületuquei, fei conafuingün rume huesaque dungu mu. Cüme raquiduamaimi chem chumal tami hueñancülehuenoal.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Liftuhuaiñ chem ñi huesalcaquefiel taiñ cuerpo” (2 Corintios 7:1).

6: CÜME ADCÜNUAFIMI TAMI TIEMPO

  • Fentren layeluulu elcünuquei tiempo ñi raquiduamal tañi hueñancün mu, huelu ca elcünuquei tiempo ñi femal fillque duam ñi raquiduamcüleal caquelu dungu mu.

  • Doi cüme duamcületuaimi hueniyefilmi caque che cam doi fülconcülelmi tami nieelchi hueni mu. Cafei enturpuafuimi hueque adümuhun cam chem rume tami ayühuelqueteu.

  • Ñochiquechi fente hueñancülehuelayaimi, fei doi cüme duamcületuaimi.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Mülei quiñe medin antü [...] ñi ngümayal ca quiñe antü ñi ayeleal; quiñe antü ñi eyütual ca quiñe antü ñi purual” (Eclesiastés 3:1, 4).

7: CÜME ADCÜNUNGE TAMI MONGEN

  • Müchai müten huiño femtunge chem tami femquefel petu tami layeluunon.

  • Cüme adcünunge tunten tiempo tami umautual, tami cüdahual cam tami femal caque dungu. Tüfa quelluaimu ñi amuleal tami mongen.

  • Femnge chem tami ayühuelqueteu, femngechi doi cüme duamcületuaimi.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Ngünechen quelluaeyu ñi raquiduamcüleal ñi ayüucülen tañi piuque, feimu müte raquiduamlayai ñi pichiñmaquen tañi mongen” (Eclesiastés 5:20).

8: MATUCAULAYAIMI TAMI DULLIAL FALINQUE DUNGU

  • Quiñeque che dulliquei falinque dungu pichi rupalu ñi layeluhun, huelu huesa tripaquei.

  • Cümeafui tami pichi esperaleal ayülmi tami huiñamtuhual, quintual ca cüdau cam niehuenoal tati lalu ñi chemcün.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Chem ñi adcünuel tati cüme cüdauquelu, cüme tripayai llemai, huelu tati matucaufe fillalerpuai” (Proverbios 21:5).

9: ACORDANIEFINGE TAMI POYEN CHE LALU

  • Fentren che quelluqueyu femal chem ñi acordalelqueteu tañi piuqueyen che.

  • Ngülümafuimi quiñeque foto cam caquelu dungu tami acordayal cümeque dungu tami rupan ti lalu eimu. Tüfa quelluafeimu tami cüme duamcületual.

  • Guardacünufinge quiñeque chemcün tami acordalelqueteu ti lalu. Fei pepicaucülelmi, nentufinge tami peafiel.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Acordayaimi chem ñi rupan cuifique antü meu” (Deuteronomio 32:7).

10: PASIAMENGE

  • Elcünunge quiñeque antü tami amual cañpüle.

  • Pepi elcünunolmi fentren antü tami pasiameal, elcünuafuimi quiñe cam epu antü müten. Campo mu amuafuimi, lafquen mu cam pichi tripayafuimi tami pu hueni eimün.

  • Quiñe pichi dungu rume femülmi tami femquenofel cuifi, müna quelluafeimu.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Cüpamün, amuaiñ cheu taiñ quisuleal. Fei pichi ürcütuaimün” (Marcos 6:31).

11: QUELLUCHENGE

  • Quelluchelmi, eimi ca cüme duamcületuaimi.

  • Quelluafuimi tami pu pariente, tami pu hueni cam caquelu che ca hueñancülelu tami piuqueyen che ñi lan mu. Ca duamnieingün chi ñi nütramcayal tañi rupan mu.

  • Quellufilmi ca yafültucufilmi ta caquelu che, ayüucületuaimi ca ngüneduamaimi ñi falin-ngen tami mongen.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Tati llouquelu ñi elungeel niei ayühun. Huelu doi niei ayühun tati hulquelu ñi nieel” (Hechos 20:35).

12: NGÜNEDUAMNGE CHEM TAMI DOI FALINTUQUEEL

  • Hueñancülelu eimi tami layeluhun mu, quimürpuafuimi chem am rüf falin-ngei.

  • Cümeafui tami ngüneduamal chumqueimi tami mongen mu.

  • Eluunge tami doyümafiel ti doi falinque dungu.

BIBLIA ÑI FEIPIN: “Cümei amual cheu ñi mülen ta fiesta, huelu doi cümei amual pu layeluulu ñi ruca mu. Com che puhuai ñi layal, feimu pu mongelelu mülei ñi raquiduamcüleal tüfachi dungu mu” (Eclesiastés 7:2).

Rüfcünu mai, eimi ngoimalayaimi (upelayaimi) com tami hueñancülen. Huelu fentren layeluulu feipi ñi quellueteu engün inayal tüfachi ngülam. Rüfngei ñi mülen caquelu ngülam, huelu inafilmi tati huiriconcülelu tüfa mu, quelluaimu tami ñochiquechi cüme duamcületual.

a Tüfachi revista feipiquelai chem tratamiento ñi lloungeal. Quisuque che mülei ñi dullial.