9 СУРАК
Эволюцияга бӱдетен бе јок по?
СЕН НЕНИ ЭДЕР ЭДИҤ?
Мындый учуралды сананып кӧр: Алекс нени эдерин билбей барган. Ол, Кудайга ла бастыра немени Ол јайаган деп, јаантайын бӱткен. Је бӱгӱн школдо биологияныҥ ӱредӱчизи, эволюция — билимниҥ бӱдӱмјилӱ шиҥжӱлерине тӧзӧлӧнгӧн факт деп айткан. Алекс балдардаҥ башка болбоско кӱӱнзейт. Оныҥ учун ол: «Билимчилер эволюцияныҥ чынын керелеп салган болзо, олордыҥ керелерине удурлажарга мен кем андый?» — деп, бойына айдат.
Сен канайып сананадыҥ, эволюцияны бичиктерде факт деп бичип турганынаҥ ла улам, Алекс эмди бого бӱдер учурлу ба?
ТОКТОЙ ТӰЖӰП, САНАН!
Бу сурак аайынча улустыҥ санаа-шӱӱлтелери чек башка да болзо, олордыҥ кӧбизи неге бӱдӱп турганын айдып берер аргалу, је нениҥ учун бӱдӱп турганын јакшы јартап болбойдылар.
-
Кезик улус бастыра немени Кудай јайаган деп бӱдет, нениҥ учун дезе олорды кудай јаҥы анайып ӱреткен.
-
Кезиги эволюцияга бӱдет, нениҥ учун дезе олорды школдо анайып ӱреткен.
ШӰӰП САНАНАТАН АЛТЫ СУРАК
Агару Бичикте айдылат: «Кажы ла тураны кем де тудуп јат эмей, је ончозын тудаачы — Кудай» (Еврейлерге 3:4). Бу сӧстӧргӧ бӱткени сагышту ба?
Јӱрӱм Јайаачы јогынаҥ бӱткен дегени — тура тудаачы јогынаҥ тудулган дегендий ле тенексӱ санаа-шӱӱлте
МЫНАЙЫП АЙДЫЖАТ: Јер-телекейдеги ончо неме Јаан јарылыштаҥ улам бӱткен.
1. Јаан јарылыш кемнеҥ эмезе недеҥ улам болгон?
2. Кажызы чын ошкош: ӱзе неме јок немедеҥ бӱткен бе, та недеҥ де бӱткен бе, эмезе та кемниҥ де болужыла бӱткен бе?
МЫНАЙЫП АЙДЫЖАТ: улус тындулардаҥ бӱткен.
3. Улус тындулардаҥ, темдектезе мечиннеҥ (обезьяна) бӱткен болзо, кижиниҥ ле мечинниҥ сагыжы чек башка болгонын канайып јартаар?
4. Эҥ ле «тегин» бӱдӱмдӱ тирӱ немелердиҥ бӱткен аайы нениҥ учун андый кӱч болот?
МЫНАЙЫП АЙДЫЖАТ: эволюция — керелелген факт.
5. Эволюцияга бӱдӱп турган кижи чын керелерди бойы шиҥдеп кӧргӧн бӧ?
6. Эволюцияга бийик ӱредӱлӱ улустыҥ ончозы бӱдӱп турган деп јӱк укканынаҥ улам, канча кире улус эволюцияга бӱдӱп јат?
«Слер агаш аразында јӱреле, јараш тура кӧрӱп ийзер: „Кандый кайкамчылу! Мындый јакшы тура бӱтсин деп, агаштар канайып эптӱ јыгылды не“ — деп сананарар ба? Јок эмей! Мынайып сананары сагышту эмес. Андый болзо, Јер-телекейдеги ончо неме бойы ла бӱткен деп, нениҥ учун бӱдетенис?» (Джулия).
«Слерге кем-кем типографияда јарылыш болгонынаҥ улам, будук стенелерге ле потолокко чачыла берерде, јаан сӧзликтиҥ тексти бичиле берген деп айткан болзын. Слер бого бӱдерер бе?» (Гвен).
НЕНИҤ УЧУН КУДАЙГА БӰДЕР КЕРЕК?
Агару Бичик сени шӱӱп сананып турзын деп кӱӱнзедет (Укаа сӧстӧр 3:21). Анайдарда, Кудайга бӱдери мындый шылтактардаҥ улам болбос учурлу:
-
ЭМОЦИЯЛАРДАҤ (Мен бодозом, кандый да аҥылу ийде-кӱч болор учурлу)
-
АЙЛАНДЫРА УЛУСТАҤ (Јаткан јеримде ончозы кудайзак)
-
УЛУСТЫҤ СӦЗИНЕ КИРГЕНИНЕҤ (Мен кудайзак биледе ӧскӧм — менде талдаар арга болбогон)
Сениҥ бӱдӱп турганыҥ бу шылтактардаҥ улам эмес, је чын керелерге тайанган болор учурлу.
«Ӱредӱчи урокто кижиниҥ эди-каны канайып иштеп турганын куучындап турза, Кудай бар деп, менде алаҥзу артпай барат. Кажы ла орган, керек дезе эҥ кичинеги де, бойыныҥ ижин эдип јат. Кӧп сабада бис олордыҥ ижин билбей де јадыс. Бистиҥ эди-каныс сӱреен кайкамчылу эдилген!» (Тереза).
«Мен коркышту бийик тураларды, круизный лайнерди эмезе кӧликти кӧрӱп турзам, бойымнаҥ сурайдым: „Мыны кем эткен?“ Темдектезе, кӧликти јӱк ле специалист эдер аргалу. Нениҥ учун дезе кӧлик иштеп турзын деп, сӱрекей кӧп оок-теек немелер бой-бойыла колбулу болзын деп эдер керек. Кӧликти эдерге конструктор керек болордо, кижини јайаарга кандый сагыш керек!» (Ричард).
«Мен канча ла кире кӧп ӱрензем, ончо ло кире эволюцияга бӱтпей барадым. [...] Мен сананзам эволюцияга бӱдерге, Јайаачыга бӱдерине кӧрӧ, канча катапка тыҥ бӱдери керек» (Энтони).
САНАНЫП КӦР
Билимчилер эволюцияны кӧп јылдарга шиҥдеген де болзо, бир шӱӱлтеге келип болбогон. Мындый болордо, сен канайып алаҥзыбайтаҥ? Карын олор бу керегинде эҥ ле кӧп билер учурлу эмес пе?
