KRISTOFOHI nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ bɔ mɔde wawɛɛ nɛ a fiɛɛ “sane kpakpa nɛ kɔɔ matsɛ yemi ɔ he ɔ” kɛ tsɔɔ nihi fuu. (Mat. 24:14) A kpɛti ni komɛ po hia blɔ kɛ ya ma se. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ bɔfo Paulo ngɛ e ma se sane kpakpa fiɛɛmi ní tsumi ɔ tsue ɔ, e ya fiɛɛ wawɛɛ ngɛ ma nɛ mwɔnɛ ɔ wa le lɛ kaa Turkey ɔ nɔ. * Jeha 2,000 komɛ a se, ngɛ jeha 2014 ɔ mi ɔ, a kpale to blɔ nya klɛdɛɛ ko konɛ a fiɛɛ ngɛ Turkey. Mɛni he je? Mɛnɔmɛ nɛ a ngɔ a he kɛ wo ní tsumi nɛ ɔ mi?

Fiɛɛli nɛ a ngɛ Turkey ɔ a he hiɛ pe 2,800, se nihi nɛ a ngɛ ma a mi a yibɔ ji ayɔ 79. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ fiɛɛlɔ fɛɛ fiɛɛlɔ nɛ ngɛ Turkey ɔ nɛ e fiɛɛ ha nihi maa pee 28,000. O ma nyɛ maa na kaa nihi bɔɔ ko pɛ lɛ fiɛɛli nɛ a ngɛ ma nɛ ɔ mi ɔ a nine su a nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, a to blɔ nya klɛdɛɛ nɛ ɔ kɛ ha fiɛɛmi konɛ a nyɛ nɛ a fiɛɛ ha nihi fuu ngɛ be kpiti ko mi. Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi 550 nɛ a je ma kpahi a nɔ nɛ a tuɔ Turkey gbi ɔ ya piɛɛ fiɛɛli nɛ a ngɛ Turkey ɔ a he kɛ tsu ní tsumi nɛ ɔ. Mɛni je mi kɛ ba?

A ye nihi fuu odase. Asafo ko nɛ ngɛ Istanbul ɔ de ke: “Ke nihi na wɔ ɔ, a biɔ wɔ ke: ‘Anɛ nyɛ ma kpe klɛdɛɛ ko peemi ngɛ hiɛ ɔ lo? Wa naa Yehowa Odasefohi ngɛ he fɛɛ he!’” Asafo ko nɛ ngɛ Izmir ma a mi ɔ hu de ke: “Nyumu ko nɛ e tsuɔ ní ngɛ he nɛ a woɔ taxi ngɛ ɔ ya bi asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ e ngɛ ma a mi ɔ ke, ‘Mɛni lɛ ngɛ nɔ yae? Anɛ nyɛ ngɛ nyɛ ní tsumi ɔ mi blie lo?’” Niinɛ, nihi fuu yɔse kaa ní tsumi klɛdɛɛ ko ngɛ nɔ yae.

Nyɛmimɛ nɛ a je ma se ɔ kɛ bua jɔmi tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ wawɛɛ. Steffen nɛ e je Denmark ɔ de ke: “Daa ligbi ɔ, i naa nihi nɛ a nui sɛ gbi ɔ hyɛ, nɛ i fiɛɛɔ kɛ haa mɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, i ba na kaa i ha nɛ nihi ngɛ Yehowa biɛ ɔ lee.” Jean-David nɛ e je France ɔ hu de ke: “Waa kɛ ngmlɛfiahi fuu fiɛɛ ngɛ gbɛjegbɛ kake pɛ he. Wa bua jɔ wawɛɛ! Ni ɔmɛ a kpɛti nihi fuu li Yehowa Odasefohi. Lɔ ɔ ji kaa sinya fɛɛ sinya nɛ wa ma si ɔ, nɔ ko buɔ wɔ tue, nɛ wa jeɔ wa video ɔ eko kɛ tsɔɔ lɛ, nɛ wa siɔ wa womi ɔmɛ eko kɛ haa lɛ.”

Ngɛ otsi enyɔ pɛ mi ɔ, fiɛɛli 550 nɛ a kɛ a he wo fiɛɛmi klɛdɛɛ nɛ ɔ mi ɔ gba womihi 60,000 sɔuu! Niinɛ, a ye nihi fuu odase.

 Kã nɛ nyɛmimɛ kɛ fiɛɛɔ mi ba wa wawɛɛ. Ní tsumi nɛ ɔ wo nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Turkey ɔ he wami wawɛɛ. A kpɛti nihi fuu bɔni be tsuo sɔmɔmi ní tsumi ɔ he susumi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, benɛ a tsu ní tsumi nɛ ɔ ta a, nyɔhiɔ 12 se pɛ ɔ, daa blɔ gbali nɛ a ngɛ Turkey ɔ a yibɔ ɔ ya hɛ mi wawɛɛ. Ni hehi nɛ a ba pee daa blɔ gbali ɔ a yibɔ su 82.

Nyɛmimɛ nɛ a je ma se nɛ a ya ye bua ngɛ Turkey kɛ tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ hu tsɔɔ bɔ nɛ ní tsumi nɛ ɔ ye bua mɛ ha benɛ a kpale kɛ ho a ma a mi ya a. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Şirin nɛ e je Germany ɔ de ke: “E he wɛ ha nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Turkey ɔ kaa a maa ye odase benɛ a be fiɛɛmi tso mi. E peeɔ mi zo kaa ma fiɛɛ benɛ i be fiɛɛmi tso mi. Se ní tsumi klɛdɛɛ nɛ ɔ, kɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Turkey ɔ a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, kɛ sɔlemi nɛ i sɔle wawɛɛ ɔ ha nɛ i nyɛ fiɛɛ be mi nɛ i be fiɛɛmi tso mi. I fiɛɛɔ ngɛ blɔ nɛ a kɛ yaa tlee tesia a nɔ po! Amlɔ nɛ ɔ, e pee we mi zo hu kaa sa a.”

Johannes nɛ e je Germany ɔ de ke: “I kase ní komɛ nɛ ma nyɛ ma ngɔ kɛ tsu ní ngɛ ye fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. Nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Turkey ɔ suɔ kaa a maa fiɛɛ ha nihi fuu. A ngɔɔ he blɔ fɛɛ he blɔ nɛ a náa a kɛ yeɔ odase. I mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ke i kpale kɛ ya Germany ɔ, ma ya pee jã pɛpɛɛpɛ. Amlɔ nɛ ɔ, i nyɛɔ fiɛɛɔ haa nihi fuu pe sa a.”

Zeynep nɛ e je France ɔ de ke: “Ní tsumi nɛ ɔ sa ye fiɛɛmi ní tsumi ɔ he wawɛɛ. E ye bua mi nɛ i ná kã wawɛɛ, nɛ i ngɔ ye hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ kulaa.”

Fiɛɛli ɔmɛ hɛ mɛ kɛ su a sibi a he wawɛɛ. Suɔmi kɛ kake peemi nɛ hi nyɛmimɛ nɛ a je ma kpahi a nɔ ɔ a kpɛti ɔ sa kadimi wawɛɛ. Jean-David nɛ wa wo e ta kɛ sɛ hlami ɔ de ke, “Wa ‘ka’ nɛ wa hyɛ, nɛ wa na bɔ nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ peeɔ nibwɔ ha.” E de hu ke: “A ngɔ wɔ kaa a huɛmɛ, nɛ a naa wɔ kaa wa piɛɛ a weku ɔ he. A he wɔ hɛ muɔ. I le kaa wa ji nyɛmimɛ ngɛ je kɛ wɛ, nɛ i kane ngɛ wa womi ɔmɛ a mi si abɔ. Se kpaako i na eko kɛ ye hɛ ngmɛ. Ye bua jɔɔ wawɛɛ kaa i piɛɛ Yehowa we bi a he, nɛ i naa Yehowa si ngɛ he blɔ nɛ se be nɛ ɔ he.”

Claire nɛ e je France ɔ de ke: “Denmark no jio,  France no jio, Germany no jio, Turkey no jio, wɔ tsuo wa pee weku kake. E ngɛ kaa nɔ́ nɛ Mawu je níhi nɛ ha we nɛ waa pee kake ɔ kɛ je.”

Stéphanie nɛ e je France ɔ hu de ke: “Ní tsumi klɛdɛɛ nɛ ɔ nɛ wa tsu ɔ ha nɛ i na kaa pi kusumi, aloo gbi nɛ peeɔ wɔ kake, mohu ɔ, suɔmi nɛ wɔ tsuo wa ngɛ ha Yehowa a lɛ peeɔ wɔ kake.”

Nyɛmimɛ fuu nɛ a je ma se kɛ ya ye bua ngɛ Turkey ɔ pee a juɛmi kaa a maa kpale kɛ ya Turkey ekohu nɛ a ya ye bua kɛ tsu ní tsumi ngua nɛ ngɛ loloolo ɔ. A kpɛti nihi bɔɔ ko ya je lejɛ ɔ momo. Wa ngɛ nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ a yi jee wawɛɛ.

Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, mo susu kuu nyafii ko nɛ tsɔ e he banee kɛ e mi fiɛɛli 25 nɛ a ngɛ kpɔ kake mi ɔ a he nɛ o hyɛ. Jehahi fuu ji nɛ ɔ nɛ asafo mi nɔkɔtɔma kake pɛ lɛ ngɛ kuu nɛ ɔ nɔ hyɛe. Ngɛ jeha 2015 ɔ mi ɔ, nyɛmimɛ ekpa nɛ a je Germany kɛ Netherlands ɔ hia kɛ ya ye bua kuu nɛ ɔ. Hyɛ bɔ nɛ fiɛɛli nɛ ɔmɛ a bua maa jɔ ha!

Kɛ nihi nɛ a ya fiɛɛ ngɛ Turkey ɔ tsɔɔ bɔ nɛ si himi ɔ ngɛ ha ngɛ lejɛ ɔ ha kɛɛ? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be komɛ ɔ, e be gbɔjɔɔ, se ke o fiɛɛɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli a he hia wawɛɛ ngɛ ɔ, o bua maa jɔ wawɛɛ. Waa hyɛ nɔ́ nɛ a kpɛti ni komɛ de:

Nyɛminyumu ko nɛ e sɛ gba si himi mi nɛ e yi jeha 45 lolo, nɛ́ e je Spania nɛ a tsɛɛ lɛ ke Federico ɔ de ke, “Ke o be he lo nya níhi fuu ɔ, o peeɔ hlɛhlɛɛhlɛ, nɛ o ngɔɔ o juɛmi kɛ maa níhi nɛ a he hia wawɛɛ ɔ a nɔ.” Benɛ a bi lɛ ke ji e maa wo ni kpahi he wami nɛ a tsu sɔmɔmi ní tsumi nɛ ɔ lo ɔ, e de ke: “Ee, ma pee jã! Ke o hia kɛ ya ma se kɛ juɛmi ɔ kaa o yaa ye bua nihi nɛ a le Yehowa a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa o ngɔ o he kɛ ngɛ Yehowa dɛ mi woe nitsɛnitsɛ. O naa kaa Yehowa hyɛɔ o nɔ pe sa a.”

Nyɛminyumu ko nɛ e sɛ gba si himi mi nɛ e piɛ bɔɔ loko e maa ye jeha 60 nɛ e je Netherlands nɛ́ a tsɛɛ lɛ ke Rudy ɔ de ke, “Ke wa ma de ɔ, ke o sɔmɔ ngɛ he nɛ hiami ɔ kle ngɛ, nɛ o tsɔɔ nihi fuu nɛ a nui  anɔkuale ɔ hyɛ ɔ ní ɔ, o bua jɔɔ wawɛɛ. Ke o na kaa nihi kplɛɛ anɔkuale ɔ nɔ, nɛ a bua jɔ ɔ, mo hu o bua jɔɔ wawɛɛ.”

Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Sascha nɛ e sɛ gba si himi mi, nɛ e yi jeha 45 lolo nɛ e je Germany ɔ de ke: “Be fɛɛ be nɛ ma ya fiɛɛmi ɔ, i kɛ nihi nɛ a nui anɔkuale ɔ hyɛ kpeɔ. Ke i ngɛ nihi kaa jã ye buae konɛ a ba le Yehowa a, ye bua jɔɔ wawɛɛ.”

Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Atsuko nɛ e sɛ gba si himi mi nɛ e ye jeha 35 nɛ e je Japan ɔ de ke: “Be ko nɛ be ɔ, i deɔ ke Harmagedon nɛ ba mla. Se kɛ je benɛ i hia kɛ ho Turkey ya a, i naa Yehowa si kaa loloolo ɔ, e ngɛ e tsui si toe. Ke i na bɔ nɛ Yehowa ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ kudɔe ha ngɛ je kɛ wɛ ɔ, lɔ ɔ haa nɛ i hɛɛɔ kɛ suɔ e he wawɛɛ.”

Nyɛmiyo ko nɛ e je Russia nɛ e yi jeha 35 lolo nɛ a tsɛɛ lɛ ke Alisa a de ke: “Sɔmɔmi nɛ i ya sɔmɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ɔ ha nɛ i ka Yehowa nɛ i na kaa e hi.” (La 34:8) E de hu ke: “Ngɛ si himi slɔɔtohi tsuo a mi ɔ, i ba na kaa Yehowa ji ye Tsɛ kɛ ye Huɛ. I ná níhi a si kpamihi nɛ ngɛ bua jɔmi ngɛ ye si himi mi, nɛ i ná jɔɔmihi fuu!”

Fiɛɛmi ní tsumi klɛdɛɛ nɛ a tsu ngɛ Turkey ɔ ha nɛ nihi fuu nu sane kpakpa a he. Se kɛ̃ ɔ, zugba kpɔhi fuu ngɛ Turkey nɛ a tsu we mi ní lolo. Be fɛɛ be nɛ nyɛmimɛ ma ya ye bua ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ngɛ Turkey ɔ, a kɛ nihi nɛ a nui Yehowa he sane hyɛ ɔ kpeɔ. Anɛ o maa suɔ nɛ o ya tsu ní ngɛ zugba kpɔ ko kaa jã mi lo? Ke jã a, lɛɛ wa ngɛ mo he wami woe, nɛ wa ngɛ mo dee ke: ‘Hyɛ ngmɔ ɔmɛ a nɔ kɛ kpe, nɛ o maa na kaa ní ba, nɛ e kpami be su nɛ a ma bua nya.’ (Yoh. 4:35) Anɛ o ma nyɛ maa ye bua kɛ tsu ní ngɛ he nɛ ‘ní kpami be su’ ngɛ ɔ lo? Ke jã a, mo bɔni o he dlami konɛ o nyɛ nɛ o su jamɛ a oti ɔ he. Nɔ́ kake nɛ e sa nɛ o kadi ji nɛ ɔ nɛ: Ke o tsu babauu nɛ o ye bua kɛ fiɛɛ sane kpakpa a ‘kɛ ya su je ɔ nyagbe he tɔɔ’ ɔ, o ma ná jɔɔmihi nɛ hí kalemi!​—Níts. 1:8.